ما نیز مردمی هستیم؛ باورمان کنید

برای پوشش خبری همایش روز جهانی معلولان به تالار وحدت می روم، با خود می اندیشیدم چه خوب که برای این قشر نیز روز جهانی نامگذاری شده است؛ گویی این بار جهان می خواهد مشکلات اینها را ببیند شاید جمع شان زیاد شده و صدایشان به جایی برسد.

در محوطه تالار وحدت دانشگاه تبریز انبوه ماشین هایی را می بینم که هر کدام ویلچری و به دنبال آن معلولی را پیاده می کنند؛ بازهم خوشحالم که چه خوب! روز اینهاست و جشن اینها و به قولی میزبان، اینهایند و ما مهمان.

چه خوب که در روزشان دیده می شوند و اگر این روز نبود شاید باورمان می شد که در جامعه مان هر چه داشته باشیم، حداقل معلول نداریم، چون این قشر را که در کوچه و خیابان و به خصوص در جشن های عمومی نمی شود، دید.

اما نه! گویی از هر چه کمتر داشته باشیم از معلول کم نداریم و نگو که اینها تا حالا بیرون نیامده اند که ما آنها را ببینیم و امروز به بهانه روزشان دل به دریا زده اند تا شاید هوای تازه ای بخورند، ببینند و دیده شوند، بشنوند و شاید شنیده شوند.

خوشحالی ام از دیدن این عزیزان در کنج خانه مانده، زیاد دوام نمی آورد، با دیدن رانندگانی (معلولان) که ماشین هایشان (ویلچر) نمی تواند از پله ها بالا رود و منتظر یاری گری و امدادرسانی هستند تا از پله های بسیار تالار وحدت بالا برده شوند؛ آخر مگر امروز روز اینها نیست و قرار نیست اینها در جشن حضور یابند.

بعد از پرس و جو متوجه می شویم که از سمت در پشتی تالار رمپی برای تردد معلولان با ویلچر وجود دارد، اگر چه راهنمایی وجود ندارد ولی باز جای شکرش باقی است؛ و این اولین و مهم ترن مشکل اینهاست؛ «مناسب سازی خیابان ها و مکان های عمومی».

هر چند این قشر از جامعه ما مشکلات زیادی دارند، اشتغال، عدم حمایت شایسته و بایسته از خانواده های دارای معلول، بیمه درمانی معلولان، پایین بودن نرخ مستمری، نبود وسایل توان بخشی استاندارد و مورد نیاز معلولان، مسکن و اجرا نشدن ماده مربوط به مسکن معلولان در قانون جامع، اختصاص نیافتن بودجه کافی و لازم برای اجرای کامل قانون جامع و کمبود جدی بودجه سازمان بهزیستی به عنوان متولی معلولان، وجود باورهای منفی و غلط مردم نسبت به معلولان، ابهام در قانون بازنشستگی معلولان، عدم حمایت از معلولان سطح متوسط و ضعیف؛ بخشی از مشکلات گریبانگیر یک معلول و خانواده اش است.

** 200 میلیارد تومان برای اجرای قانون حمایت از معلولان نیاز است
عضو کمیسیون اجتماعی و رییس فراکسیون معلولان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به تصویب قانون جامع حمایت از معلولان و ابلاغ آن توسط رییس جمهوری گفت: برای اجرایی شدن این قانون 200 میلیارد تومان بودجه لازم است.

زهرا ساعی با بیان اینکه این قانون کامل ترین ترین قانونی است که نظر جامعه معلولان در آن لحاظ شده است و با اجرایی شدن آن بسیاری از مشکلات معلولان از جمله اشتغال آنان برطرف می شود، افزود: به دنبال تامین منابعی برای اجرایی شدن آن در سال آینده هستیم.

وی قانون جامع حمایت از معلولان را در 34 ماده اعلام کرد و گفت: این قانون تمام دستگاه ها را موظف به ارایه خدمات به معلولان کرده است.

رییس فراکسیون معلولان مجلس شورای اسلامی موضوع اشتغال را یکی از خواسته های اساسی جامعه معلولان دانست و اظهار داشت: تلاش می کنیم در تصویب بودجه سال آینده بتوانیم قانون را عملیاتی کنیم.

ساعی با بیان اینکه در حوزه کارآفرینی و اشتغالزایی معلولان هم تسهیلاتی در قانون دیده شده است، گفت: همچنین برای کارفرمایانی که از معلولان استفاده کنند، بخشودگی مالیاتی در نظر گرفته شده است.

وی با تاکید بر اهتمام ویژه دستگاه ها و به خصوص در شهرداری ها در مناسب سازی شهری اظهار داشت: معلولان به تنهایی نمی توانند در شهر تردد کنند بنابراین در حوزه مناسب سازی شهری عدالت رعایت شود.

**160 هزار معلول در آذربایجان شرقی
مدیر کل بهزیستی آذربایجان شرقی در همایش روز جهانی معلولان تعداد معلولان استان را 160 هزار نفر اعلام کرد و گفت: 70 هزار نفر از این افراد از خدمات مستمر بهزیستی بهره مندند و بقیه نیز بر حسب نیاز از خدمات موردی استفاده می کنند.

محسن ارشدزاده با بیان اینکه تا پایان سال گذشته 16 هزار نفر از معلولان کمک هزینه دریافت می کردند، اظهار داشت: با تدبیر دولت و مجلس و با اجرای قانون جامع حمایت از معلولان امسال 61 هزار نفر کمک هزینه دریافت می کنند.

وی از پرداخت 10 میلیارد تومان کمک مالی به معلولان تحت پوشش بهزیستی استان در سال جاری خبر داد و گفت: ماهانه بین 100 تا 150 هزار تومان مستمری به معلولان پرداخت می شود.

ارشدزاده با بیان این‌که هم اکنون 950 بیمار ضایعه نخاعی در استان وجود دارد، افزود: بهزیستی کمک هزینه‌ نگهداری، هزینه‌ حق پرستاری در خانه و هزینه تهیه لوازم بهداشتی بیماران ضایعه نخاعی را پرداخت می‌کند.

وی از فعالیت 110 مرکز توانبخشی بهزیستی در استان خبر داد و گفت: از این تعداد 36 مرکز به صورت مرکز شبانه روزی مختص معلولان، سالمندان، بیماران روانی مزمن و مابقی مراکز تخصصی،به صورت روزانه فعالیت می کنند.

مدیرکل بهزیستی آذربایجان شرقی با اشاره به اجرای قانون حمایت از حقوق اشتغال معلولان در دستگاه‌های اجرایی،اعلام کرد: میزان بیکاری معلولان استان حدود سه برابر بیشتر از مردم عادی است و این موضوع یکی از مشکلات و دغدغه‌های اصلی معلولان است.

وی افزود: در خصوص اشتغال معلولان در بخش دولتی و غیردولتی از جمله اشتغال کارفرمایی و ارائه‌ تسهیلات بانکی، هر سال برنامه ریزی کرده و در راستای اجرایی شدن و تحقق آن تلاش می‌کنیم.

ارشدزاده در خصوص مناسب سازی محیط شهری و فضای ساختمان ادارات برای تسهیل تردد معلولان، اظهار داشت: جهت بهبود و مناسب سازی محیط‌ها برای رفاه معلولان به صورت جدی پیگیر هستیم ولی متاسفانه هنوز هم برخی از این فضاها برای تردد معلولان مطلوب نیست.

وی گفت: تاکنون فضاهای دستگاه‌های دولتی 70 درصد مناسب سازی شده ولی این مناسب سازی در مکان‌های عمومی زیر 50 درصد است و معتقدم مناسب سازی فضاها برای تردد معلولان از لحاظ کیفیت مطلوب نیست.

ارشدزاده با بیان این‌که امسال سه میلیارد و 300 میلیون اعتبار در اختیار ما قرار گرفته و آن را در بین دستگاه‌ها جهت مناسب سازی فضاها برای تردد معلولان توزیع کردیم، افزود: پیگیر مناسب سازی فضاها برای تردد معلولان هستیم و سازمان برنامه و بودجه نیز اعتباری در اختیار ستاد مناسب سازی فضاها قرار داده تا اعتبار را با بررسی و برحسب نیاز دستگاه‌ها در اختیارشان قرار دهیم.

** دستگاه ها سهمیه 5 درصد استخدام معلولان را عملی کنند
مدیرعامل انجمن ضایعات نخاعی آذربایجان شرقی با اشاره به افزایش سهمیه استخدام معلولان از سه درصد به پنج درصد در قانون جامع حمایت از معلولان، گفت: از مسوولان دستگاه ها و استاندار آذربایجان شرقی انتظار داریم در استخدام ها سهمیه پنج درصد را رعایت کنند.

صفری مناسب سازی خیابان ها و مکان های عمومی را از مشکلات عمده و چالش های اصلی معلولان ذکر کرد و افزود: مسوولان مسکن و شهرسازی در مناسب سازی فضاهای عمومی شهر می توانند بطور رایگان از مشاوره معولان کارشناس و توانمند بهره گیرند.

وی با بیان اینکه من تا کنون موزه تبریز را ندیده ام، اظهار داشت: متاسفانه در هیج کجای شهر اعم از اماکن عمومی و ورودی ادارات، محلی برای تردد معلولان وجود ندارد در حالی که بودجه کلانی برای مناسب سازی در اختیار سازمان ها گذاشته می شود.

صفری فرد ضایعه نخاعی را به منزله یک زندانی توصیف کرد و گفت: برای یک زندانی نیز روزانه یک ساعت اجازه هواخوری داده می شود اما ما از آن نیز محروم هستیم زیرا که نه بوستانی ویژه معلولان است و نه در بوستان های عمومی جایگاهی برای معلولان پیش بینی شده است.

** آرزو نمی کنم جای کسی باشم
وقتی از معلولیت صحبت می کنیم بلافاصله به یاد یک چرخ ویلچر و فرد مهجور و محدود می افتیم؛ غافل از اینکه معلولانی داریم که نه تنها محدود و مهجور و ویلچری نیستند بلکه هزاران بار توانمندتر و هنرمند تر و قوی تر از فرد عادی هستند.

»وحید شیرزاد» هنرمند برجسته تئاتر، سینما و قهرمان دو و میدانی است که هر چیزی و هر کسی بگویی هست، الا معلول! در ظاهر معلول است اما توانایی ها و هنرهایش معلولیت را به حاشیه برده و تنها چیزی که می توان در وی دید؛ شجاعت، جسارت و صراحت است.

قهرمانی دو و میدانی، عضویت در تیم ملی، کسب نشان بهترین بازیگر در جشنواره بین المللی تئاتر اصفهان با حضور هنرمندان 6 کشور خارجی، کسب عنوان بهترین بازیگر مرد در جشنواره شمال غرب کشور در زنجان، دریافت جایزه سوم بازیگری مرد در جشنواره تئاتر استانی و نامزد بهترین بازیگر مرد در جشنواره تئاتر فجر بخشی از افتخارآفرینی های «وحید شیرزاد» است.

وحید را در تالار وحدت بسیار پرجنب و جوش دیده و از وی خواهش کردم کمی راجع به روز جهانی معلولان و مشکلات شان بگوید؛ دل پری از مسئولان و سازمان های متولی داشت با این حال بازهم مثل هنرنمایی هایش در تئاتر سعی کرد بیشتر از هنر و توانستن و تلاش برای امیدوار کردن دوستان اش سخن بگوید.

وی با بیان اینکه آرزو نمی کنم جای کسی باشم بلکه کاری می کنم که دیگران جای من باشند، گفت: توانستم در عمل نشان دهم که معلولیت، محدودیت نیست و بسیار خرسندم که توانستم فعل «توانستن» را در عمل معنی کنم.

وی اظها داشت: برای بنده افتخار بزرگی است که با وجود مشکل جسمی، توانستم با هنرمندان عادی رقابت کنم و به عنوان بازیگر برتر معرفی شوم.

شیرزاد مناسب سازی معابر شهری و ادارات، اشتغال و حمایت مادی و معنوی را مهم ترین مشکل و خواسته جامعه معلولان ذکر کرد و گفت: مناسب سازی در حد صفر است نمونه اش همین سالن وحدت که برای تردد معلولان بسیار طاقت فرساست.

وی با بیان اینکه معلولان توانایی های زیادی در عرصه های ورزشی و هنری دارند، افزود: چند سال است که به دنبال مکانی برای ایجاد گروه تئاتر معلولان هستم اما هیچ متولی و حمایتی وجود ندارد در حالی که تقریبا همه استان ها گروه تئاتر معلولان دارند اما آذربایجان شرقی برغم داشتن هنرمندان توانمند و زیاد معلول در عرصه تئاتر هنوز مکان و گروه تئاتری ندارد.

شیرزاد با بیان اینکه وقتی فرد معلولی مقامی و افتخاری کسب می کند این افتخار و شادی تنها برای خودش نیست بلکه مسوولان و مردم استان نیز منتفع می شوند، گفت: وقتی یک معلولی مقامی کسب می کند مسوولان باید با دادن پاداش از وی حمایت و دلجویی کرده و وی را امیدوار کنند در صورتی که برای این همه افتخاراتم در تئاتر و ورزش هیچ پاداشی نگرفته ام.

شیرزاد با بیان اینکه در جشنواره تئاتر فجر جزو پنج بازیگر برتر کشور انتخاب شدم، افزود: با این حال کوچک ترین اطلاع رسانی از سوی بهزیستی استان نشد.

وی با بیان اینکه متاسفانه بهزیستی که متولی اصلی معلولان است مرا نمی شناسد، گفت: در قانون سهم 5 درصد استخدام معلولان به صراحت قید شده است اما من با این همه هنر و افتخارات ملی هنوز در جایی استخدام نیستم و از جایی مستمری دریافت نمی کنم.

شیرزاد با ابراز گلایه از اینکه معلولان نمی توانند مسئولان را ملاقات کرده و مشکلات شان را بیان کنند، اظهار داشت: وقتی من با این همه اسم و رسم و مقام ورزشی و هنری هنوز نتوانسته ام مسئولان بهزیستی را ملاقات کرده و حرفم را بزنم معلولان مهجور در کنج خانه ها مانده و ویلچرنشین چگونه می توانند.

وی با اشاره به کسب نشان بازیگر برتر در رقابت با بازیگران سالم گفت: در رقابت با افرادسالم ثابت کردم که معلولیت محدودیت نیست و به چه زبانی بگویم که من معلول حمایت می خواهم.

شیرزاد اضافه کرد: برای تمرین ورزشی نیز نیاز به مکان و ورزشگاه است که از آن نیز محروم هستیم و ضمن اینکه هزینه هر جفت کفش ورزشی 200 تا 300 هزار تومان است که از حمایت مادی نیز محروم هستیم.

وی بر ایجاد گروه تئاتر معلولان تاکید کرد و گفت: معلولان در همه عرصه ها به خصوص تئاتر استعداد فراوانی دارند که نیازمند حمایت و دیده شدن و شنیده شدن هستند.

امیدوارم بتوانیم روز به روز در هر جایگاهی هستیم خواه به عنوان فرد معلول، خواه به عنوان خانواده معلول و خواه به عنوان فردی که برای معلولان انجام وظیفه می کند و توفیق خدمت به آنان را داریم بتوانیم تحولی نوین و پویا بنیان گذاری کنیم.

در این راه مبادا خسته شویم و سعی کنیم زنده بیاندیشیم، اگر بتوانیم در این راه حتی گامی کوچک برداریم کوتاهی نکنیم؛ شاید جامعه ما در پاره ای موارد هنوز به شیوه های کهن عمل می کند و در برابر تغییرات مقاومت نشان می دهد ولی ما می توانیم با کمی صبوری، دانش و آگاهی در جهت تغییرات نوین گام برداریم بطور قطع موفق خواهیم شد اگر ایمان داشته باشیم.