مقایسه بودجه دو سال اخیر سازمان بهزیستی

سازمان بهزیستی همانند سایر نهادهای دولتی دارای ردیف بودجه‌هایی است تا با مدیریت منابع مالی بتواند بهترین خدمت را به جامعه مددجو کشور داشته باشد. در بودجه سال ۱۴۰۱ جمهوری اسلامی ایران که توسط دولت تقدیم مجلس شده است، در قسمت‌های مختلفی سازمان بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی مورد حمایت قرار گرفته‌اند که شامل موارد زیر است:

تبصره ۲؛ شرکت‌های دولتی و واگذاری آنها

اما بر اساس قانون بودجه سال ۱۴۰۱ دولت موظف است از محل باقیمانده سهام متعلق به دولت یا شرکت‌های دولتی در بنگاه‌های قابل واگذاری در هر بازار موضوع گروه ۱ و ۲ ماده ۲ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، نسبت به واگذاری سهام عدالت به افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره)، مددجویان سازمان بهزیستی کل کشور و کلیه افراد واجد شرایط طبق قانون نحوه اجرای سیاست‌های کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی اقدام کند. این در حالی است که چنین موضوعی در بودجه سال ۱۴۰۰ ذکر نشده بود.

تبصره ۶؛ عوارض و مالیات

در بند ج آمده است عوارض موضوع ماده ۵ قانون حمایت از صنعت برق کشور مصوب ۱۰ آبان ۱۳۹۴ به میزان ۱۰ درصد مبلغ برق مصرفی در سقف ۶۰ هزار میلیارد ریال تعیین می‌شود. مشترکان برق روستایی و عشایری مجاز و برق چاه‌های کشاورزی مجاز از شمول حکم این بند معاف می‌باشند.

از منابع حاصل ۳۵ درصد به حساب شرکت توانیر نزد خزانه‌داری کل کشور برای حمایت از توسعه و نگهداری شبکه‌های برق روستایی و تقویت پدافند غیرعامل و بهبود مقاومت زیرساخت‌های مخابراتی صنعت برق و ۶۵ درصد مابقی به حساب سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره وری انرژی برق نزد خزانه‌داری کل کشور واریز می‌شود تا پس از مبادله موافقتنامه با سازمان برنامه و بودجه کشور به صورت کامل برای تولید برق تجدیدپذیر و پاک و توسعه فناوری‌های تجدیدپذیر با اولویت روستایی، عشایری خانوارهای کم درآمد تحت پوشش کمیته امداد حضرت امام و سازمان بهزیستی و تکمیل و بهره برداری نیروگاه بادی استان سیستان و بلوچستان صرف شود. باید اشاره کرد که در بودجه سال ۱۴۰۰ در نظر گرفتن بخشی از بودجه برای تولید برق تجدیدپذیر در مناطق محروم لحاظ نشده بود.

در ردیف دوم بند «ه» آمده است در اجرای مواد ۲ و ۴ قانون تأسیس صندوق بیمه همگانی حوادث طبیعی مصوب ۵ آبان ۱۳۹۹ حداکثر حق بیمه پایه سالانه هر واحد مسکونی دارای انشعاب قانونی برق در سال ۱۴۰۱ مبلغ یک میلیون ریال تعیین می‌شود که سهم مالکان به میزان سالیانه ۲۴۰ هزار ریال توسط وزارت نیرو از طریق درج در قبوض برق واحدهای مسکونی دریافت و به حساب صندوق مذکور نزد خزانه‌داری کل کشور واریز می‌شود. مالکان واحدهای مسکونی تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی و سایر افرادی که از پرداخت ناتوان هستند معاف از پرداخت این حق بیمه هستند. این مورد نیز عیناً در سال ۱۴۰۰ ذکر شده است.

همچنین در ردیف یک بند «ط» آمده است کارورهای (اپراتور) ارائه دهنده خدمات مخابراتی علاوه بر قیمت هر پیامک مبلغ ۳۰ ریال از استفاده کنندگان خدمات مزبور دریافت و به حساب درآمد عمومی ردیف ۱۶۰۱۵۴ نزد خزانه‌داری کل کشور واریز می‌کنند. درآمد حاصله متناسب با وصول تا سقف یک هزار میلیارد ریال جهت اجرای مواد ۵، ۶ و ۸ قانون حمایت از حقوق معلولان و ساماندهی کودکان کار و خیابانی در اختیار سازمان بهزیستی و پنج هزار میلیارد ریال مابقی از محل ردیف جدول شماره ۹ این قانون صرف شبکه ملی اطلاعات توسط وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از طریق پیمانکاران بخش غیر دولتی و به صورت رقابتی صرف شبکه ملی اطلاعات شود. باید اشاره کرد که سال گذشته (۱۴۰۰) سهم سازمان بهزیستی از هر پیامک مبلغ ۱۰ ریال و تا سقف ۱۰۰۰ میلیارد بوده است.

در سال ۱۴۰۱ عوارض آزادراه‌هایی که پس از دوران مشارکت به دولت واگذار شده است به میزان ۱۰ درصد افزایش می‌یابد و منابع حاصله به صورت ماهانه به حساب درآمد عمومی نزد خزانه‌داری کل کشور واریز می‌گردد. معادل مبلغ واریزی تا سقف هزار میلیارد ریال جهت استفاده معلولان شدید و خیلی شدید از سامانه‌های برون شهری خط آهن، هوایی و دریایی دولتی و عمومی به صورت نیم بها در اختیار سازمان بهزیستی کشور قرار می‌گیرد. نکته قابل توجه این است که این ردیف در بودجه سال گذشته در نظر گرفته نشده بود.

در اجرای جز ۲ بند چ ماده ۸۰ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، مددجویان کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی از پرداخت هزینه‌های صدور پروانه ساختمانی عوارض دهیاری و شهرداری و هزینه‌های انشعابات برق، آب و فاضلاب و گاز برای واحدهای مسکونی اختصاص یافته به آنان بر اساس الگوی مصرف فقط برای یکبار معاف می‌باشند که این بند به طور یکسان در سال گذشته اشاره شده است.

این در حالی است که سازمان مناطق آزاد مکلف است در راستای ایجاد اشتغال محرومین و نیازمندان بومی و به منظور زدودن فقر، یک درصد منابع حاصله از وصول عوارض ورود کالا و خدمات سازمان‌های مناطق آزاد را بر اساس بند «الف» ماده ۸۳ قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به صورت سه ماهه از طریق ردیف شماره ۱۶۰۱۷۴ به خزانه واریز نماید.

خزانه‌داری مکلف است بلافاصله این مبالغ را به ردیف اعتباری کمیته امداد امام خمینی (ره) ۷۰ درصد و سازمان بهزیستی کل کشور ۳۰ درصد واریز نماید. این بند یکی از نکات مثبت اضافه شده در سال ۱۴۰۱ بوده است که در سال قبل وجود نداشته است.

تبصره ۷؛ صنعت معدن و ارتباطات

در بند «ک» ردیف چهار ذکر شده است منابع واریزی از محل جداول و ردیف‌های هزینه‌های مربوط به مصرف می‌رسد، ۵ درصد از منابع حاصله به نسبت ۷۰ درصد کمیته امداد امام خمینی (ره) و ۳۰ درصد سازمان بهزیستی کشور اختصاص می‌یابد. در سال ۱۴۰۰ سهمی از منابع واریزی از واردات به بخش مددجویان اختصاص داده نشده بود.

تبصره ۹؛ آموزش پژوهش و فرهنگ

در بند «ج» آمده است مازاد هزینه تحصیلی دانشجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور و فرزندان رزمندگان معسر نسبت به اعتبارات مندرج در این قانون به مبلغ ۲ هزار میلیارد ریال از محل درآمد حاصل از قانون هدفمندسازی یارانه‌ها برای ارتقای سطح مناطق کمتر توسعه یافته در قالب وام از طریق صندوق‌های رفاه دانشجویان وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت درمان و آموزش پزشکی بر اساس سرانه دانشجویی در اختیار این افراد قرار می‌گیرد.

بر اساس این بند اقساط وام‌های مذکور پس از فراغت از تحصیل و اشتغال به کار افراد پرداخت می‌شود. باید ذکر کرد در سال گذشته مبلغ تخصیص داده شده نیز همین مقدار بوده است.

تبصره ۱۰؛ قضائی انتظامی دفاعی

در بند «ج» آمده است در سال ۱۴۰۱ علاوه بر جریمه‌های مندرج در قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی مصوب ۸ اسفند ۱۳۸۹ تعرفه جریمه‌های رانندگی ۵ درصد افزایش می‌یابد و مبالغ حاصل به ردیف درآمدی ۱۵۰۱۰۱ نزد خزانه‌داری کل کشور واریز می‌شود.

این در حالی است که سهم سازمان بهزیستی مبلغ یک هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال جهت هزینه معلولین شدید و ضایعه نخاعی ناشی از تصادفات رانندگی و پیشگیری از معلولیت است. همین مقدار ۱.۵۰۰ میلیارد ریال در بودجه سال ۱۴۰۰ تکرار شده بود و ارتقایی در سال جدید نداشته‌ایم.

تبصره ۱۵؛ برق و انرژی هسته‌ای

در ردیف «ک» آمده است در سال ۱۴۰۱ وزارت خانه‌های نفت و نیرو موظفند تعرفه آب و برق و گاز مشترکین خانوارهای کشور را به گونه‌ای اصلاح نمایند که با رعایت مناطق جغرافیایی کشور، تعرفه مشترکین کم مصرف خانوارهای محروم تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی کشور برابر صفر، مشترکین تا الگوی مصرف به صورت یارانه‌ای، مشترکین پرمصرف بالاتر از الگوی مصرف به صورت غیر یارانه‌ای و بر اساس الگوی افزایش پلکانی تعیین شود. تعرفه به نرخ صفر آب خانوارهای مذکور بر اساس بعد خانوار محاسبه می‌شود. این بند در سال قبل نیز عیناً تکرار شده است.

تبصره ۱۶؛ تسهیلات تکلیفی

در بند «ب» که مربوط به تسهیلات قرض الحسنه برای اشتغال زایی است مبلغ ۲۵۰ هزار میلیارد ریال به کمیته امداد امام خمینی (ره) و صد هزار میلیارد ریال به سازمان بهزیستی کشور اختصاص می‌یابد. به منظور تسهیل دسترسی به اعتبار و پوشش خطر تسهیلات خرد پرداختی با هدف اشتغالزایی به دستگاه‌های موضوع این جز اجازه داده می‌شود نسبت به ایجاد صندوق تضمین اقدام نمایند. جای امیدواری است که مبلغ امسال ۸۰ هزار میلیارد بیشتر از سال گذشته بوده است.

در بند «ج» تسهیلات قرض الحسنه حمایتی ردیف ۲ بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مکلف است با تعیین سهم بانک‌های عامل مبلغ ۲۰۰ هزار میلیارد ریال از منابع پس انداز و جاری قرض الحسنه و جاری شبکه بانکی جهت پرداخت تسهیلات قرض الحسنه به صندوق بیماری‌های خاص و صعب العلاج جهت کمک به بیماران صعب العلاج سرطانی، خاص و زوج‌های نابارور و مبلغ ۲۰ هزار میلیارد ریال جهت پرداخت به بیماران فقیر و معسر، بیماران بستری شده حمایت از بیکاران، زندانیان جرایم غیرعمد و زنان سرپرست خانوار از جمله افراد تحت پوشش نهادهای حمایتی کمیته امداد امام خمینی (ره) سازمان بهزیستی کشور و جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران اختصاص دهد. در این قسمت هم افزایش ۱۵ هزار میلیاردی را نسبت به بودجه سال ۱۴۰۰ شاهد هستیم.

در ردیف چهارم آمده است مبلغ ۲ هزار میلیارد ریال تسهیلات قرض الحسنه برای دانشجویان بی بضاعت تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی و سازمان بهزیستی کشور اختصاص می‌یابد.

همچنین در ردیف ۶ آمده مبلغ ۲۰ هزار میلیارد ریال جهت اعطای تسهیلات قرض الحسنه ودیعه مسکن مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) ۷۰ درصد و سازمان بهزیستی کل کشور ۳۰ درصد اختصاص می‌یابد. باید اشاره کرد این مبلغ در سال گذشته دقیقاً نصف مبلغ در نظر گرفته شده برای بودجه سال ۱۴۰۱ است.

تبصره ۱۸؛ تولید و بهره وری

بر اساس ردیف چهارم تا سقف ۲۰ هزار میلیارد ریال از منابع این بند به منظور اشتغال خرد و خانگی افراد تحت پوششی که قابلیت توانمند شدن دارند کمیته امداد امام خمینی (ره) به نسبت ۷۰ درصد و افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی کل کشور ۳۰ درصد به صورت تسهیلات بانکی قرض الحسنه تخصیص می‌یابد. این قسمت تنها بخشی است که نسبت به سال قیل کاهش داشته است و مقدار ۱۰ هزار میلیاردی را شاهد هستیم.

مواردی که در بودجه ۱۴۰۰ وجود دارد اما در سال ۱۴۰۱ حذف شده است

اجازه داده می‌شود از محل منابع تنخواه گردان موضوع بند (م) ماده (۲۸) قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت (۲) تا مبلغ سه هزار میلیارد (۰۰۰ /۰۰۰ /۰۰۰ /۰۰۰ /۳) ریال جهت بیمه منازل مددجویان تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی کشور در نظر گرفته شود.

کلیه اعتبارات هزینه‌ای و تملک دارایی‌های سرمایه‌ای کمیته امداد امام خمینی (ره) و سازمان بهزیستی صد درصد (۱۰۰ درصد) تخصیص یافته تلقی می‌شود.

آیا بودجه سازمان بهزیستی کافی است

هرچند در بودجه سال ۱۴۰۱ سهم سازمان بهزیستی افزایش یافته است و افزایش کمک به مشمولان حدود ۴۷ درصد بوده است، ولی با توجه به جمعیت حدود ۷ میلیون نفری و ۲۶۷۰۰۰۰ خانوار تحت پوشش سازمان بهزیستی و با در نظر گرفتن محدودیت‌ها و مشکلات عدیده ای که این قشر از جامعه دارد، هزینه‌های تأمین تجهیزات به خودی خود نیز نیازمند مساعدت بیشتری است تا پشت نوبتی برای دریافت ویلچر یا سایر ملزومات توانبخشی به سمت صفر میل کند.

این در حالی است که سایر بخش‌های بهزیستی از جمله تأمین مسکن، توانمند سازی، اشتغال زایی و موارد دیگر برای بهتر شدن و ارتقا نیازمند تزریق منابع مالی بیشتر خواهد بود.

منبع : مهر