توسعه عدالت محور در سایه توانمند سازی بهزیستی و تامین اجتماعی

سازمان تامین اجتماعی یک نهاد بیمه گر و اجتماعی با کارکرد پوشش کارگران حقوق بگیر به صورت اجباری و صاحبان حرفه ها و شغل های آزاد به صورت اختیاری است که در تیر 1354 هجری خورشیدی شکل گرفت.

این سازمان ساختاری عمومی و غیر دولتی دارد و می کوشد تا به عنوان نهادی کارآمد و پاسخگو، کیفیت زندگی و سطح معیشت و سلامت بیمه شدگان را ارتقا بخشد.

سازمان بهزیستی نیز دیگر نهاد حمایت گر است که در 24 خرداد 1359 هجری خورشیدی برپایه مصوبه شورای عالی انقلاب و با ادغام 16 سازمان، نهاد، موسسه و انجمن آغاز به کار کرد. این نهاد با یاری همیاری مردم و مسوولان در مسیر پاسداری از ارزش های انسانی تشکیل شد و در جهت حمایت از قشرهای گوناگون گام بر می دارد.

«حسین نحوی نژاد» معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی و «شهرام غفاری» رییس موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی

حسین نحوی نژاد معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی با تشریح مهمترین خدمت هایی که سازمان بهزیستی ارایه می دهد، گفت: در مجموع سازمان بهزیستی چند نوع خدمت برای معلولان ارایه می کند. بخش خدمات توانبخشی پزشکی نخستین خدماتی است که در آن تلاش می شود، بهترین شرایط جسمی برای فرد فراهم شود و با پیشگیری از انزوای وی او را به میان جامعه باز گرداند. در این مورد چند موضوع اهمیت دارد. نخست کمیسیون های پزشکی است که دست کم 2 هزار متخصص و کارشناس در آن فعالیت دارند. این گروه باید بر پایه توانمندی و عملکرد معلول و طبقه بندی های بین المللی به فرد رای دهند تا میزان توان و کارایی وی مشخص شود. بدین ترتیب می توان به راحتی درباره نوع خدمتی که باید به این افراد ارایه شود تصمیم گیری کرد. موضوع دوم وسایل کمک توانبخشی به شمار می رود، به این معنی که ابزارهای توانبخشی مناسب در اختیار معلولان قرار بگیرد. در این زمینه نیز بخش توانبخشی بر پایه سامانه ای که نیاز معلولان در آن ثبت می شود، سالیانه نیازها را برطرف می سازد. محور سوم بحث های کلینیکی و توانپزشکی است که مسوولیت فیزیوتراپی، کاردرمانی، گفتار درمانی و ... را به عهده دارد. این خدمت ها در مرکزهای دولتی انجام می شود که اینک نزدیک بر 500 مرکز در کشور این خدمات را ارایه می دهند یا به شکل خرید خدمت صورت می گیرد به این معنی که فرد به نهادهای غیردولتی مراجعه و سازمان توانبخشی هزینه آن را پرداخت می کند.

وی در ادامه افزود: بخش دوم توانبخشی اجتماعی به شمار می رود و این مهم شامل آموزش هایی است که در مرکزهای روزانه یا تقویت سازمان های مردم نهاد صورت می گیرد. اینک نزدیک به 950 مرکز روزانه آموزشی، توانبخشی و حرفه آموزی در کشور مشغول به فعالیت هستند که حدود 40 هزار معلول کشور از خدمات آنان برخوردار می شوند. در بخش توانبخشی اجتماعی موضوع مراقبت نیز اهمیت بالایی دارد، یعنی معلولانی که خانواده ای ندارند تا از آنها نگهداری کند و همچنین سالمندان در مرکزهای مربوطه نگهداری می شوند. در این زمینه نیز حدود 48 هزار معلول به صورت شبانه روزی تحت مراقبت قرار دارند.

معاون امور توانبخشی سازمان بهزیستی در زمینه مراقبت در منزل و آموزش مراقبان اظهار داشت: کمک هزینه تحصیل از دیگر خدمت های توانبخشی اجتماعی است که اکنون نزدیک به 20 هزار معلول از این فرصت برای ورود به دانشگاه و ادامه تحصیل استفاده می کنند. کمک های موردی، تامین مسکن، ارایه مستمری و ... نیز نمونه های دیگر از این فعالیت ها به شمار می رود.

نحوی نژاد درباره مهمترین تغییرها و اقدام های مثبتی که در یکسال گذشته در بخش بهزیستی صورت گرفته است، یادآور شد: مهمترین فعالیت تلاش برای بازنگری در قانون جامع حمایت از معلولان بود که اکنون در مرحله های پایانی و آماده ارایه به صحن علنی مجلس است و در صورت تصویب زندگی معلولان بهتر از گذشته خواهد شد. نکته دوم موضوع غربالگری برخی اختلال ها همچون اوتیسم و آلزایمر محسوب می شود که اینک روند اجرای آن آغاز شده است و پزشکان را در تشخیص و اقدام بهنگام یاری می رساند. یکی از دغدغه های دیگر، سه و نیم برابر شدن مستمری معلولان بود که این امر با همکاری مسوولان امر در بودجه 1396 خورشیدی و برنامه ششم توسعه گنجانده شد. راه اندازی مرکزهای نگهداری موقت نیز از دیگر دستاوردهای سال گذشته به شمار می رود.

** سازمان تامین اجتماعی؛ نهادی برخاسته از همبستگی و اتحاد جمعی
شهرام غفاری رییس موسسه عالی پژوهش تامین اجتماعی در ادامه به نقش تامین اجتماعی بر تحقق اقتصاد مقاومتی مقوله اشاره کرد و یادآور شد: در این موضوع که تامین اجتماعی می‌تواند در تحقق برخی از هدف های اقتصاد مقاومتی نقش مهمی ایفا کند، تردیدی وجود ندارد. تامین اجتماعی در تحقق رشد اقتصادی، عدالت اجتماعی، کرامت انسان به‌ عنوان محور توسعه و سرافرازی ملی نقشی اساسی دارد. به بیانی واضح، مهم‌ترین کارکردهای سازمان تامین اجتماعی در تحقق هدف های اقتصاد مقاومتی شامل «توزیع مجدد درآمدها، افزایش تولید و فعالیت ‌های تولیدی به واسطه تامین آرامش فکری کارفرمایان و بیمه‌شدگان مولد و شاغل در کارگاه‌ها و سرمایه‌گذاری‌های مستقیم در بخش تولید» می شود.

همچنین مدیریت مصرف با پس‌انداز مقداری از درآمد بیمه‌شدگان به‌عنوان حق بیمه با گسترش رفاه اجتماعی و ایجاد امنیت مالی در شرایط بروز مخاطرات اقتصادی و اجتماعی و دوران سالمندی در مسیر دستیابی به آرمان های اقتصاد مقاومتی می کوشد. بدین شکل به منظور تحقق سیاست ‌های اقتصاد مقاومتی مرتبط با تامین اجتماعی ضرورت دارد از ظرفیت ‌های سازمان تامین اجتماعی به ‌عنوان یکی از مهم‌ ترین نهادها در حوزه بیمه‌ای کشور به‌واسطه پوشش نزدیک به 41.4 میلیون تن را در 1394 خورشیدی تحت به شایسته‌ترین شکل بهره برد.

وی در ارتباط با بر اینکه بیمه تامین اجتماعی به چه میزان می‌تواند در کارگشایی از صنایع داخلی اثر گذار باشد،گفت: بیمه‌های اجتماعی به صورت ذاتی از ابعاد مختلفی بر رشد تولید اثر مثبت خواهند گذاشت. نخست آنکه بیمه‌های اجتماعی با تقویت همبستگی اجتماعی و پیوندهای عاطفی و اخلاقی میان افراد جامعه، سرمایه اجتماعی را ارتقا می‌دهد، بنابراین رشد و توسعه فعالیت‌ های اقتصادی را تسهیل می‌بخشد. دوم آنکه به دلیل بهبود کیفیت زندگی بیمه‌شدگان بر انباشت سرمایه انسانی و رشد بهره‌ وری نیروی کار اثر مستقیمی دارند که این امر به رشد تولید کمک می‌کند. سوم، طرح‌های تامین اجتماعی به‌ویژه مستمری، ذخایری را ایجاد می‌کنند که تا زمان بازنشستگی، ازکارافتادگی و مرگ زودهنگام اندوخته می‌شود. این ذخیره ها سرمایه‌های ملی انباشته‌شده‌ ای هستند که می‌توان از آنها در جهت رشد تولید داخلی استفاده کرد. افزون بر آن، سرمایه‌گذاری ذخایر تامین اجتماعی در طرح‌ های زیربنایی بلندمدت که بازده اجتماعی بالایی دارند، سبب تقویت رشد تولید بخش خصوصی و درنهایت رشد اقتصادی در بلندمدت خواهد شد. در آخر می توان گفت، پرداخت مستمری به بازنشستگان تحت پوشش، ایجاد امنیت درآمدی در دوران سالمندی را به دنبال خواهد داشت و به افراد کمک می‌کند سطح مصرف دوران پیش از بازنشستگی خود را تا میزان زیادی حفظ کنند. این امر از کاهش تقاضا برای کالاها و خدمات در دوران بازنشستگی جلوگیری می کند و بدین ‌ترتیب، تولید با کمبود تقاضا و سپس رکود روبرو خواهد شد.

غفاری با اشاره به اینکه علاوه بر این کارکردهای ذاتی بیمه‌های اجتماعی، سازمان تامین اجتماعی در حمایت از تولیدکنندگان داخلی در شرایط رکود پیشتاز بوده است. بیان داشت: زمانی ‌که فشار ناشی از تحریم‌ها و رکود اقتصادی در سال‌های گذشته شمار بسیاری از کارگاه و کارخانه‌ها در سطح کشور را به ورطه تعطیلی و ورشکستگی رساند، سازمان تامین اجتماعی با هدف حمایت از تولید، طرح بخشودگی جرایم بیمه‌ای کارفرمایان را اجرا کرد تا با کاهش بدهی‌های کارفرمایی به حمایت از کارآفرینان اقدام کند. افزون ‌بر این، سازمان تامین اجتماعی بنا به ماهیت خود که بر پایه مشارکت سه ‌جانبه کارفرمایان، بیمه‌شدگان و دولت اداره می‌شود، به دنبال گفت وگو با شریکان اجتماعی خود به‌منظور رفع مشکل ها است.

منبع : ایرنا