«پارا گردشگری» در انتظار برون رفت از غفلت

«پارا گردشگری» که بیشتر با عنوان گردشگری معلولان شناخته می شود یکی از موضوع های مهم گردشگری در جهان امروز است زیرا معلولیت، محدودیت نمی آورد و معلولان نیز همانند سایر افراد جامعه حق استفاده از تمام امکانات، ظرفیت ها و فرصت ها را دارند.

چهار تا پنج درصد جمعیت جهان را معلولان تشکیل می دهند که با افزوده شدن افراد ناتوان از قبیل سالمندان، بیماران، زنان باردار، کودکان و افراد دچار ناتوانی های حاصل از بروز حوادث این آمار به 15 تا 16 درصد جمعیت هر جامعه افزایش می یابد.

با توجه به اینکه گردشگری، صنعت به روز و در پیوند نزدیک با رشد سواد، فرهنگ، تاریخ و توانمندی های فردی محسوب می شود، بهره بردن از زیرساخت های این صنعت بخشی از حقوق معلولان و توانیابان است و باید به این افراد و حق آنان از بهره مندی از این زیرساخت ها توجه شود.

گرچه به اعتراف متولیان و مسئولان گردشگری این مهم تاکنون با غفلت و بی توجهی همراه بوده است، اما افق روشنی در برنامه های موجود برای توسعه و ترویج پارا گردشگری و حضور معلولان و توانیابان در عرصه گردشگری دیده می شود.

به گفته صاحبنظران و کارشناسان توانبخشی، حضور در اجتماع و انجام فعالیت های روزانه برای معلولان نوعی توانبخشی است و موجب ارتقای توان این افراد می شود که ضرورت تحقق آن فراهم بودن زمینه های لازم و مناسب سازی محیط است که هنوز بخوبی محقق نشده است.

** پاراگردشگری مغفول مانده است
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در این زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: پارا گردشگری یا همان گردشگری معلولان تاکنون آن گونه که باید و شاید مورد توجه نبوده است.

«محمد محب خدایی» افزود: این نوع گردشگری در کشور مغفول مانده اما جزو برنامه های در دستور کار قرار دارد.

وی اظهار داشت: اکنون فراهم سازی زیرساخت های سخت افزاری و نرم افزاری توسعه گردشگری معلولان در این سازمان هدف گذاری شده و کارگروهی نیز در این زمینه فعال شده است.

وی گفت: در حوزه نرم افزاری برنامه ریزی های لازم و در حوزه سخت افزاری، سازه ها و زیرساخت های لازم برای بهره بردن اقشار خاص از فرصت های گردشگری درنظر گرفته شده است.

محب خدایی افزود: در حوزه پاراگردشگری، جذب معلولان و فرصت آفرینی و اشتغال زایی برای آنان نیز مد نظر قرار دارد.

** نقص در زیرساخت های موجود
معاون سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اظهار داشت: گرچه زیرساخت ها و ابزارهایی برای افزایش سطح دسترسی معلولان به خدمات و امکانات گردشگری به صورت محدود وجود دارد اما همین داشته های موجود نیز دارای ضعف و نقص بوده و اغلب با استانداردهای مورد نظر فاصله دارد.

وی گفت: کارشناسی بر روی 2 کاربرده شدن برخی تجهیزات و امکانات در این زمینه در حال انجام است و در این راستا برنامه ریزی هایی نیز انجام شده است.

** تحول در چند سال آینده
معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بیان اینکه آمار دقیق از شمار گردشگران معلول در دست نیست، افزود: بسیاری از این افراد در تلاش های فردی و سفرهای شخصی، سختی گردشگری و سفر را به جان می خرند که تعداد آنان زیاد نیست.

وی اظهار داشت: تمام تلاش خود را برای توسعه پارا گردشگری، میزبانی معلولان و ارایه خدمات مفید و موثر به آنان به کار خواهیم گرفت و امیدواریم در چند سال آینده حداقل ها را در این زمینه ایجاد کنیم.

** فرصت های فراوان برای پاراگردشگری
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی نیز در این زمینه گفت: مهمترین ویژگی صنعت گردشگری تنوع و تعدد فرصت ها و زمینه های موجود در آن است.

«ابوالفضل مکرمی فر» افزود: مهمترین علت وجود انواع مختلف گردشگری از جمله گردشگری ورزشی، طبیعت گردی، گردشگری فرهنگی، گردشگری ماجراجویی، اکوتوریسم، گردشگری غذایی، گردشگری سلامت و امثال آن نیز تنوع و تکثر در این صنعت است.

وی با بیان اینکه شاید معلولان به سبب برخی مشکلاتی که دارند نتوانند از 100 درصد ظرفیت های موجود بهره مند شوند، اظهار داشت: باید ظرفیت ها و بخش هایی که برای این افراد قابل استفاده است شناسایی شود و برخی ظرفیت ها با ساده ترین مناسب سازی از جمله احداث رمپ، قابل استفاده برای این گروه شود.

وی گفت: جشنواره ها، شب های فرهنگی، عرصه های طبیعی، آثار تاریخی و ورزشی قابلیت حضور گردشگران معلول را دارند و این قشر براحتی می توانند از این فرصت ها بهره ببرند.

مکرمی فر با بیان اینکه تنوع بخش های مختلف گردشگری می تواند فرصتی برای حضور افراد و اقشار مختلف باشد، افزود: شاید معلولان در حوزه گردشگری ورزشی نتوانند در همه رشته ها شرکت کنند اما تعدادی از رشته های ورزشی می تواند برای این قشر مفید و قابل استفاده باشد.

وی اظهار داشت: بازدید گردشگران معلول از جاذبه های تاریخی و فرهنگی نیز میسر است که تلاش داریم در کنار مناسب سازی این جاذبه ها برای تردد معلولان، واحدهای اقامتی برای رفاه آنان را نیز افزایش دهیم.

وی گفت: با برآورد سطحی می توان گفت 80 درصد معلولان می توانند از بسیاری از زیرشاخه های گردشگری استفاده کنند.

** مشهد الرضا (ع) کعبه آرزوها و میزبان شایسته
معاون سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی نیز گفت: معلولان توانایی های خود را نباید دست کم بگیرند و ما نیز باید زمینه را برای حضور و بهره مندی آنان فراهم کنیم.

«احمد دیناری» افزود: با توجه به اینکه محور اصلی گردشگری در مشهد گردشگری زیارت است، زیارت بارگاه حضرت امام رضا (ع) جزو آرزوها و خواسته های مهم آنان به شمار می رود.

وی اظهار داشت: در این زمینه اقداماتی به تناسب نیاز اما در حد و اندازه اندک انجام شده و باید زیرساخت های لازم را در این حوزه فراهم کرد.

وی گفت: در این راستا کارگروهی برای مناسب سازی فضاهای اداری و غیر اداری مربوط به بخش های خصوصی و دولتی به ریاست معاون استاندار خراسان رضوی با عنوان کارگروه مناسب سازی محیط تشکیل شده است که یکی از موارد مورد پیگیری در آن مناسب سازی واحدهای اقامتی است.

**مناسب سازی تاسیسات گردشگری
معاون اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی افزود: در حوزه تاسیسات گردشگری اغلب واحدهای اقامتی و پذیرایی درگیر مساله مناسب سازی هستند.

وی اظهار داشت: به همین دلیل تلاش می کنیم فضاهای اقامتی از جمله هتل و سایر واحدهای اقامتی و پذیرایی به گونه ای آماده شوند که به راحتی میزبان افراد معلول و ناتوان باشند.

او احداث رمپ در ورودی واحدهای اقامتی را نیاز نخست در این زمینه دانست و گفت: در ضوابط فنی واحدهای اقامتی احداث رمپ در نظر گرفته شده و در هر طبقه از واحدهای اقامتی نیز باید یک اتاق معلول با تمام امکانات مناسب سازی شده وجود داشته باشد.

دیناری افزود: صدور مجوز ساخت و بهره برداری واحدهای اقامتی در گرو اجرای کامل این ضوابط و در نظر گرفتن فضاهای مناسب برای معلولان است.

**90 درصد اماکن مذهبی مشهد برای معلولان قابل استفاده نیست
معاون امور توانبخشی اداره کل بهزیستی خراسان رضوی نیز گفت: اکنون 90 درصد اماکن مذهبی کلانشهر مشهد قابلیت و امکان استفاده برای افراد معلول و ناتوان را ندارند.

مسعود فیروزی افزود: وضعیت مساجد، اماکن مذهبی، مقبره امامزاده ها، حسینیه ها و بخش هایی از حرم مطهر رضوی از شرایط مناسب برای حضور معلولان برخوردار نیست.

وی اظهار داشت: این در حالی است که 15 درصد افراد جامعه را افراد ناتوان شامل معلولان، سالمندان، زنان باردار و افراد آسیب دیده ناشی از حوادث تشکیل می دهند.

او با اشاره به شناسایی 117 هزار معلول در استان خراسان رضوی گفت: حدود 49 درصد از این تعداد در مشهد دچار معلولیت و ناتوانی شدید هستند.

فیروزی افزود: گرچه استان خراسان رضوی رتبه دوم مناسب سازی محیط برای معلولان را دارد اما هنوز حجم و سطح مناسب سازی متناسب با نیاز معلولان نیست.

وی با بیان اینکه حادثه و ناتوانی در کمین همه افراد است، اظهار داشت: سالمندی، بارداری و امکان شکستگی و ناتوانی موقت بر اثر بروز حادثه و حتی معلولیت شدید برای تک تک شهروندان به صورت بالقوه وجود دارد.

معاون بهزیستی خراسان رضوی گفت: فرهنگ پذیرش معلولان در جامعه و حق آنان برای حضور در عرصه ها و مکان های مختلف هنوز به خوبی جا نیفتاده است و در این زمینه کمبود و ضعف وجود دارد.

**50 درصد هتل های استان برای تردد معلولان مناسب است
معاون سرمایه گذاری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی با بیان اینکه اکنون 50 درصد هتل های فعال در این استان از امکانات مناسب برای تردد معلولان برخوردارند گفت: بیشترین مشکل در این زمینه مربوط به واحدهای اقامتی غیر از هتل ها است که باید با برنامه ریزی مناسب برطرف شود.

وی افزود: در روزهای آینده به همراه نماینده انجمن حمایت از معلولان خراسان رضوی بازدید و نشست مشترک برای تسریع در اجرای روند مناسب سازی واحدهای اقامتی استان برگزار خواهد شد.

** زیرساخت های زنجیرگونه
دیناری مناسب سازی واحدهای اقامتی و تاسیسات گردشگری استان را برای توسعه پاراگردشگری لازم اما ناکافی دانست و ادامه داد: مناسب سازی باید در مجموع خدمات مختلف حوزه گردشگری انجام شود به این معنا که سامانه حمل و نقل، واحدهای اقامتی، مکان های گردشگری، تفریحی و جاذبه های تاریخی همه باید مناسب سازی شده و برای میزبانی معلولان آماده شوند.

وی اظهار داشت: فضاهای شهری، بانک ها و فضاهای فرهنگی نیز در کنار این بخش ها باید آماده سازی شوند و به تعبیری شهرها باید قابلیت و توان میزبانی از معلولان در زمینه های مختلف را داشته باشد.

** بازدید نظارتی از 40 هتل
سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان رضوی گفت: امسال تاکنون از 40 هتل مشهد برای پایش وضعیت مناسب سازی تردد معلولان بازدید شد.

«یوسف بیدخوری» افزود: بخش عمده نواقص این واحدها در زمینه درب های تعبیه شده در سرویس های بهداشتی، نصب دستگیره برای استفاده معلولان و رمپ ورودی ساختمان بوده است.

وی اظهار داشت: بر اساس بازدید های صورت گرفته هتل های بین المللی قصر طلایی، قصر، مدینه الرضا (ع)، پارس و الماس نوین دارای شرایط و فضاهای مناسب بوده اند.

این مسئول گفت: با توجه به برنامه ریزی های صورت گرفته و اقداماتی که در این زمینه در حال انجام است تا پایان سال جاری ٥٠ درصد از هتل های مشهد مناسب سازی خواهد شد.

بیدخوری افزود: طرح بررسی و پایش وضعیت مناسب سازی تاسیسات گردشگری استان از ابتدای امسال آغاز شده است.