تنها 20 درصد از ایستگاه‌های قطار شهری برای معلولان مناسب‌سازی شده است

بزرگ‌ترین اقلیت کشور همچنان قادر به استفاده از مترو و اتوبوس نیست. 15 درصد افراد جامعه را معلولان تشکیل می‌دهند با این حال این قشر همچنان از حقوق شهروندی خود در حوزه حمل‌ونقل محروم هستند. همین چندوقت پیش معلولی حین پایین‌آمدن از پله‌های ایستگاه متروی انقلاب آن هم با کمک مردم از پله‌ها سقوط می‌کند و علاوه‌بر مجروح‌شدن تا چند ساعت قدرت تکلم خود را از دست می‌دهد. این ایستگاه از مترو که در مرکز شهر قرار دارد، نه آسانسوری دارد و نه مسیر شیب‌داری که معلولان بتوانند خود را به قطار شهری برسانند. وضعیت در سایر ایستگاه‌های مترو هم تفاوت چندانی ندارد و تعداد اندکی از ایستگاه‌های مترو به آسانسور مجهز هستند. به‌طوری که به گفته حسین نحوی‌نژاد، معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور تنها 20 درصد ایستگاه‌های مترو برای معلولان مناسب‌سازی شده است. البته این وضعیت به متروها ختم نمی‌شود، نحوی‌نژاد : «زیر 30 درصد از معابر و اماکن عمومی در کشور برای معلولان قابل استفاده است که بسیاری از دستگاه‌ها نبود اعتبارات مالی را دلیل آن اعلام می‌کنند.» البته به گفته نحوی‌نژاد، شهرداری تهران در سال‌های اخیر اقدامات خوبی در این باره انجام داده است، به‌طوری که در این نهاد شورای استراتژیک معلولان تشکیل شده است. او ایجاد سامانه ایاب و ذهاب معلولان را از دیگر اقدامات مثبت شهرداری اعلام کرد. او می‌گوید که مناسب‌سازی زیرساخت‌های قبلی هزینه‌های زیادی دارد.

از طرفی هنوز قانون مشخصی برای الزام دستگاه‌‌ها به مناسب‌سازی معابر و امکان وجود ندارد. البته در ماده 2 قانون جامع معلولان به این نکته اشاره شده بود، به‌طوری که شهرداری‌ها در سراسر کشور موظفند از صدور پروانه احداث و پایان‌کار برای ساختمان‌ها و اماکن‌عمومی و معابری که ضوابط و مقررات شهرسازی و معماری برای معلولان را رعایت نکرده باشند، خودداری کنند اما با رد قانون جامع از سوی شورای نگهبان این مساله نیز عملا اجرایی نخواهد شد. به‌طوری که به اعتقاد نحوی‌نژاد تا زمانی که این قانون در رفت و آمد شورای نگهبان باشد نمی‌توان دستگاه‌ها را ملزم به رعایت این نکات کرد، مگر اینکه خود شهرداری‌ها و استانداران بخواهند به میل خود این موضوع را در دستور کار قرار دهند.

مجید انتظاری، عضو انجمن جامعه معلولین در گفت‌وگو با «فرهیختگان» می‌گوید:‌ «وضعیت مناسب‌سازی مترو به مراتب بدتر از بی‌آر‌تی است، چراکه اگر ایستگاهی مثل مفتح یا امام خمینی(ره) دارای آسانسور باشد معلوم نیست ایستگاه مقصد مجهز به آسانسور باشد یا نه و همین باعث سردرگمی معلولان در ایستگاه‌های مقصد می‌شود.» او که بارها شاهد از پشت افتادن ویلچر معلولان در هنگام استفاده از پله‌‌های برقی ایستگاه‌های مترو بوده است، می‌گوید: ‌«همین مشکلات باعث می‌شود معلولان ترجیح دهند درکل از مترو استفاده نکنند.» به گفته او 800‌ هزار معلول در شهر تهران زندگی می‌کنند، بنابراین نباید در طراحی مبلمان شهری وجود آنها نادیده گرفته شود. باید تمام ایستگاه‌های مترو به آسانسور مجهز شوند.

انتظاری می‌گوید گاهی از زبان مسئولان می‌شنویم که معلولان در سطح شهر حضور ندارند، باید در جواب آنها گفت دلیل این نبود این است که شهر برای زندگی معلولان مناسب نیست. بی‌توجهی به این قشر که بخش اعظم آنها از خدمات اجتماعی و شهروندی محرومند، نه‌تنها باعث زیرسوال رفتن عدالت اجتماعی در حق آنان می‌شود بلکه کشور را از استعدادهای این افراد محروم می‌کند.

اما ابوالفضل قناعتی، عضو هیات‌رئیسه و کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران در این باره به «فرهیختگان» می‌گوید: «مسلم است که هنوز تمام ایستگاه‌های مترو برای معلولان مناسب‌سازی نشده است، البته این مساله الزامی است اما در مواردی این شرایط فیزیکی و فنی منطقه است که باعث شده این مناسب‌سازی انجام نشود.» به اعتقاد قناعتی فعالیت‌های شهرداری در این‌باره روبه بهبود است، به‌طوری که ساخت آسانسور در خطوط مترو درحال ساخت خط 6 و 7 در دستور کار شهرداری قرار دارد.

منبع : روزنامه فرهیختگان