پیشگیری از ناشنوایی با غربالگری نوزادان

اهمیت غربالگری شنوایی کودکان در کمتر از یک ماه و تشخیص زودهنگام تا سه ماهگی و ضرورت ارائة خدمات طبی و توانبخشی تا حداکثر شش ماهگی برای شیرخواران تشخیص داده شده است.

کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه "با استانداردهای بالای بهداشتی" به عنوان بخشی از خدمات پایه بهداشتی قلمداد شده و از ارکان خدمات سلامتی نوزادان وکودکان محسوب می‌شود.

از آنجا که نقص شنوایی شایع‌ترین اختلال مادرزادی در بدو تولد است و عوارض گسترده آن "اختلالات گفتاری، زبانی، روانی، اجتماعی، شغلی و ... " بار بسیار زیادی را بر خانواده و جامعه تحمیل می‌کند، ضرورت پرداختن به این خدمت بهداشتی از نیمه‌ها ی قرن بیستم در کشورهای گوناگون احساس شد و در دهه‌های ۸۰ و۹۰ میلادی با توجه به تحولاتی که درحوزه‌های مختلف از جمله تکنولوژی‌های مربوطه، افزایش آمار طرح‌های موفق ودر نهایت رشد تقاضا از سوی مردم و همراهی و موافقت تصمیم‌گیرندگان بهداشتی موجب شد تا غربالگری شنوایی نوزادان امری در دسترس و قابل اجرا شود.

غربالگری بینایی از 20 سال پیش در کشور با هدف جلوگیری از معلولیت‌های چشمی آغاز شده و هر سال 42 هزار نفر در استان تحت غربالگری بینایی و شنوایی قرار می‌گیرند که سال گذشته 35 نفر مورد جراحی چشم انجام شده و از 700 مورد معلولیت در استان جلوگیری شد.

نظر به اینکه از اهداف WHO در برنامه vision 2020 افزایش آگاهی عمومی در خصوص بیماری‌های چشمی دوران کودکی و نیز افزایش سطح مراقبت‌های چشمی در بیماری‌هایی از قبیل آمبلیوپی و عیوب انکساری است، برای پیشگیری از اختلالات بینایی توجه به آمبلیوپی بعنوان یکی از اولویت‌های برنامه‌های پیشگیری تا سال 2020 مورد توجه خاص است.

از طرف دیگر اهمیت غربالگری شنوایی کودکان در کمتر از یک ماه و تشخیص زودهنگام تا سه ماهگی و ضرورت ارائة خدمات طبی و توانبخشی تا حداکثر شش ماهگی برای شیرخواران تشخیص داده شده که همة این فعالیتها در راستای کاهش شیوع و بروز اختلالات شنوایی است، با بهره‌گیری از همکاری بخش غیردولتی امکان‌پذیر است.

در حال حاضر طرح غربالگری شنوایی با استفاده از دستگاه‌های فیزیولوژیک و الکتروفیزیولوژیک در مراکز استان‌ها و بعضی شهرستان‌ها در حال انجام است.

با توجه به اصل عدالت اجتماعی و ضرورت گسترش خدمات به مناطق روستایی و محروم کشور، ارائه خدمات به شکل سیاری و با استفاده از دستگاه‌های پرتابل مدنظر قرار گرفته و با توجه به اهمیت تشخیص زودرس و مداخله به‌هنگام در سال‌های اخیر استفاده از ابزارها و روش‌های نوین به منظور تحت پوشش‌بردن کودکان در گروه‌های سنی پایین‌تر در طرح آمبلیوپی و نیز گسترش غربالگری شنوایی در نوزادان و شیرخواران در برنامه‌های آتی پیش‌بینی شده است.

در همین راستا برای شناسایی هرچه بیشتر کودکان مشکل‌دار طرح غربالگری شنوایی و طرح غربالگری بینایی علاوه بر اجرای برنامه به شکل فراگیر و در زمان خاص، تمهیدات لازم برای ارائه خدمات در طول سال نیز فراهم شده است.

پوشش 98 درصد از واجدان شرایط خراسان جنوبی در برنامه‌های غربالگری

شهرام شیخانی با بیان اینکه بالغ‌ بر 98 درصد از واجدان شرایط در استان زیر پوشش برنامه‌های غربالگری شنوایی و بینایی بهزیستی قرار گرفته‌اند، به ایسنا گفت: با اجرای این برنامه‌ها از ابتلای حدود 750 نفر به مشکلات و اختلالات بینایی و شنوایی در سطح استان به صورت سالانه جلوگیری می‌شود.

معاون پیشگیری بهزیستی خراسان جنوبی اظهارکرد: کارگاه ارزشیابی - آموزشی سالیانه برنامه غربالگری، تشخیص و مداخله زودهنگام شنوایی نوزادان و شیرخوران در تاریخ 28 مرداد جاری با شرکت 40 نفر از مجریان برنامه اعم از کارشناسان پیشگیری، غربالگران، مسئولین پیگیر برنامه و هم‌چنین نمایندگان مؤسسات بخش غیردولتی توسط دفتر پیشگیری از معلولیت­ها برگزار شد.

وی افزود: این کارگاه با اهداف، بیان اهداف و کلیات برنامه در سال95 مطابق با برنامه راهبردی سازمان، آموزش دستورالعمل اجرایی برنامه و پروتکل غربالگری، ارتقاء سطح دانش غربالگران و کارشناسان پیشگیری و ارتقاء سطح کمی و کیفی برنامه در سال 95، تجلیل از شهرستان‌های برتر در راستای تحقق پوشش 98 درصدی و میانگین پیگیری در دو مرحله تشخیص و مداخله با میانگین 85 درصدی مربوط به سال94، بررسی کارگروه تخصصی به منظور بررسی چالش‌ها و ارائه پیشنهادات برگزار شد.

شیخانی بیان کرد: پوشش 98 درصدی برنامه غربالگری شنوایی نوزادان و شیرخوران استان منجر به کسب رتبه اول کشوری در سال 94 شد.

وی با بیان اینکه یکی از اهداف اصلی برنامه شناسایی، تشخیص و درمان یا توانبخشی بموقع نوزادان و شیرخوران است، گفت: در سال 94 تعداد 18428 نوزاد به میزان 98 درصد موالید استان تحت پوشش برنامه قرار گرفتند که از این تعداد 136 کودک به مرحله مداخله راه یافتند.

معاون پیشگیری بهزیستی خراسان جنوبی ادامه داد: از این تعداد چهار کودک از مجموع 118 مورد طبی، دچار کم شنوایی خفیف تا ملایم قابل درمان بودند و همچنین از مجموع 18 کودک ارجاع شده به توانبخشی، هر 18 کودک "36 عدد سمعک" دریافت کردند و شش کودک در نوبت کاشت حلزون قرار گرفتند.

فعالیت 18 پایگاه دائمی غربالگری شنوایی در خراسان جنوبی

شیخانی با اشاره به کلیات برنامه امسال، بر اساس برنامه راهبردی سازمان، خواستار ارتقاء برنامه به لحاظ کمی و کیفی شد و اعلام کرد: در حال حاضر استان دارای 18 پایگاه دائمی غربالگری شنوایی و مجهز به 16 دستگاه غربالگری شنوایی است که این پایگاه‌­ها در تمام طول سال فعال و آماده خدمت‌رسانی است.

شهرزاد کرد، کارشناس مسئول برنامه غربالگری شنوایی نوزادان و شیرخواران بهزیستی خراسان جنوبی نیز به ایسنا گفت: یکی از مهمترین اهداف برنامه پیگیری100 درصدی کودکان ارجاعی و بیمار شناسایی شده تا نتیجه درمان است.

وی، خواستار افزایش شاخص پیگیری به میزان 100 درصد در تمامی شهرستان­ها شد و افزود: تمام پایگاه‌های شنوایی در شهرها مستقر هستند و والدین می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر به ادارات بهزیستی شهرستان‌ها مراجعه کنند.

اجرای طرح پایلوت غربالگری شنوایی کودکان پیش دبستانی در خراسان جنوبی

کارشناس مسئول برنامه غربالگری شنوایی سازمان بهزیستی استان، از اجرای طرح پایلوت غربالگری شنوایی کودکان 3تا5 سال در خراسان جنوبی خبر داد و گفت: طرح پایلوت غربالگری شنوایی کودکان سه تا پنج سال یکی از طرح‌های ملی سازمان بهزیستی کشور است.

کرد، هدف این طرح را کاهش شیوع و بروز کم شنوایی و ناشنوایی در تشخیص زودهنگام کودکان مبتلا در گروه سنی هدف و کمک به آمادگی دانش آموزان در بدو ورود به دبستان ذکر کرد.

وی با بیان اینکه تمام حمایت‌های بهزیستی که در طرح غربالگری شنوایی نوزادان در این طرح انجام می‌شود، تصریح کرد: این حمایت‌ها شامل ارائه خدمات معاینه، جراحی و پرداخت کمک هزینه درمان و سمعک است.

پیشگیری نقش عمده‌ای در راستای ارتقاء سلامت عمومی جامعه و کاهش هزینه‌های بهداشتی دارد، یکی از ابعاد مهم این مسئله که در طی سال‌های اخیر روزبه روز توجه بیشتری به آن معطوف شده، غربالگری در دوره نوزادی است که از موارد مهم آن، غربالگری شنوایی است.

منبع : ایسنا