شهریه دانشجویان معلول در گاوصندوق مشکلات

تعداد بسیار زیادی از افراد دارای معلولیت را دانشجویان تشکیل می‌دهند؛ دانشجویانی که با وجود مشکلات متعدد سر کلاس‌ها حضور می‌یابند و گاه موفقیت‌هایشان از هم سن و سال‌های سالم‌شان بیشتر است هر چند با تصویب قانون جامع حمایت از حقوق معلولان در سال 83 نور امیدی در دل دانشجویان جرقه زد چرا که در آیین‌نامه‌ اجرایی‌ ماده‌ 8 این قانون آمده بود که شهریه‌های این دانشجویان توسط سازمان بهزیستی پرداخت خواهد شد اما مثل همه بندهای دیگر قانون جامع، این اتفاق هم در اجرا با مشکل مواجه شد. این بار ذره بین توانش را روی شهریه دانشجویان دارای معلولیت متمرکز کردیم و بر همین اساس میزگردی را با حضور سید مهدی سید محمدی مشاور رئیس سازمان بهزیستی و رئیس دبیرخانه شورای فرهنگی، علی همتی دبیر ستاد امور دانشجویان بهزیستی کل کشور و جمعی از دانشجویان دارای معلولیت برگزار کردیم. در این میز گرد که در مؤسسه مطبوعاتی ایران برگزار شد دانشجویان دارای معلولیت مشکلاتشان را مطرح کردند و مسئولان با دقت به سخنانشان گوش دادند.

دانشجوی معلول از نظر مالی با دانشگاه کاری ندارد

سید مهدی سید محمدی، رئیس دبیرخانه شورای فرهنگی در خصوص شهریه دانشجویان می‌گوید: «نخستین و مهم‌ترین هدف سازمان بهزیستی، قطع رابطه مالی دانشجویان با دانشگاه بود که بحمد‌الله موفق شدیم طی مذاکراتی که با دانشگاه آزاد اسلامی انجام دادیم به این مهم دست یابیم. از ترم بهمن ماه سال 1394 رابطه مالی دانشگاه آزاد با دانشجویانش به طور کامل قطع شد و معلولان دیگر دغدغه مالی نخواهند داشت. بی‌نظمی‌هایی که در ابتدای این طرح با آن روبه رو بودیم به علت نبود اطلاع رسانی دقیق در خصوص این اقدام مهم بود که موجب شد بعضی از دانشجویان شهریه‌های ترم بهمن ماه را به طور مستقیم به دانشگاه پرداخت کردند. رئیس دبیرخانه شورای فرهنگی سازمان بهزیستی درباره نحوه دریافت فرم ثبت‌نام از بهزیستی توسط دانشجویان دارای معلولیت می‌گوید: «اگر دانشجویی پرونده‌اش در یک استان باشد و دانشگاه محل تحصیلش دراستانی دیگر با دریافت فرم مربوطه از بهزیستی محل سکونتش، می‌تواند در دانشگاه شهر دیگر ثبت‌نام کند و شهریه وی نیز از بهزیستی استان محل تحصیلش پرداخت می‌شود.»

علی همتی، دبیر ستاد امور دانشجویان بهزیستی در پاسخ به اینکه چرا با وجود این تفاهمنامه با دانشگاه آزاد تعدادی از دانشجویان در استان‌های مختلف دچار مشکل شده‌اند، بیان می‌کند: «قانون جامع حمایت از حقوق معلولان به عنوان قانون بالا دستی، سازمان بهزیستی را مکلف کرده است که شرایط را برای تحصیل رایگان دانشجویان دارای معلولیتش فراهم کند.

وی می‌افزاید: بعد از تخصیص اعتبار برای پرداخت شهریه دانشجویان معلول شیوه نامه‌ای هم تدوین شده که سه ارگان سازمان بهزیستی، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و همچنین دانشگاه‌ها، مکلف می‌شوند شرایط تحصیل رایگان را برای دانشجویان فراهم سازند. به این ترتیب که دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی بدون دریافت هرگونه وجه موظفند دانشجویان تحت پوشش سازمان بهزیستی را ثبت‌نام کنند و برای اخذ امتحانات مشکلی را برای آنان به وجود نیاورند.

همتی ادامه داد: دراین شیوه نامه، بهزیستی مکلف شده سقف اعتبارات تخصیص یافته برای شهریه دانشجویان را پرداخت کند و سازمان برنامه و بودجه نیز باید کسری اعتبار شهریه دانشجویان را تأمین کند. متأسفانه برخی از دانشگاه‌ها به شیوه نامه عمل نمی‌کنند و تا سازمان بهزیستی یا دانشجو شهریه را پرداخت نکند اقدام به ثبت‌نام وی نخواهند کرد.

دبیر ستاد امور دانشجویان بهزیستی با بیان اینکه این تفاهمنامه فقط با دانشگاه آزاد اسلامی منعقد شده است، می‌گوید: «متأسفانه هنوز موفق نشده‌ایم با دانشگاه‌های غیرانتفاعی، علمی کاربردی و پیام نور این تفاهمنامه را منعقد کنیم اما نشست‌هایی با آنها داشتیم تا بتوانیم راه را هموار سازیم.»

دغدغه‌های دانشجویان شهرستانی برطرف می‌شود

اعظم چلوی، دانشجوی کم بینای مقطع کارشناسی از استان لرستان با حضور در این میزگرد ضمن بیان مشکلات دانشجویان دارای معلولیت در شهرستان‌ها می‌گوید: «دانشجویان در این دانشگاه‌ها مشکلات زیادی را با امور مالی دارند و برای شرکت در امتحانات به علت پرداخت نکردن شهریه مشکلاتی را متحمل شده اند.»

همتی در پاسخ به سؤال این دانشجو می‌گوید: «استان لرستان پرداختی شهریه‌هایش یک ترم دیرتر از باقی استان‌ها بود به عنوان مثال شهریه‌ای که ما برای ترم بهمن به بهزیستی لرستان تخصیص دادیم باید برای ترم مهر دانشجویان واریز می‌شد. بعد از یکپارچه شدن پرداختی‌ها به استان لرستان اعلام کردیم شهریه‌ای را که مخصوص بهمن ماه است باید برای همان ترم پرداخت کنید به همین دلیل دانشجویان این شهرستان یک ترم پرداختی نسبت به دیگر دانشجویان عقب‌تر بودند. سازمان بهزیستی با تخصیص اعتبار بیشتر به این شهرستان درصدد جبران کمبود اعتبارات است. دبیر ستاد امور دانشجویان بهزیستی در این نشست با بیان اینکه یک میلیارد و 600 میلیون تومان شهریه دانشگاه آزاد دانشجویان تهران بود، می‌گوید: «شهریه دانشجویان تهرانی پرداخت شده است.»

مجید سرایی، دانشجوی کم‌بینای مقطع کارشناسی ارشد انتقالی از دانشگاه آزاد اردبیل به تهران در خصوص مشکلات نقل و انتقالاتشان می‌گوید: «دانشگاه آزاد اردبیل قبول شدم و پرونده بهزیستی‌ام درتهران است و هر ترم برای انتقال از دانشگاه اردبیل به دانشگاه تهران جنوب باید به این استان سفر کنم تا کارهای انتقالم را ترم به ترم انجام دهم.»

همتی، دبیر ستاد امور دانشجویان بهزیستی در پاسخ به این سؤال بیان می‌کند: «از این پس دانشجویان دارای معلولیت که از طریق سامانه نقل و انتقالات فرم مورد نظر را تکمیل می‌کنند تا پایان فارغ‌التحصیلی انتقال آنها انجام می‌شود و دیگر نیازی به تحمل مشکلات عنوان شده نیست. تا مهرماه سال گذشته روال بر این بود دانشجویی که درخواست انتقال می‌داد شهریه ثابت را در دانشگاه مبدأ و شهریه متغیر را در دانشگاه مقصد پرداخت می‌کرد اما طی رایزنی‌های انجام شده با مسئولان دانشگاه آزاد اسلامی مقرر شده است کل شهریه را در یک دانشگاه از دانشجو دریافت کند که احتمالاً دانشگاه مقصد خواهد بود.

سید محمدی مشاور رئیس سازمان بهزیستی با اشاره به اینکه بهزیستی از 12 میلیارد تومان پرداختی شهریه دانشجویان اکنون به 40 میلیارد تومان پرداختی رسیده است، می‌گوید: «انعقاد تفاهمنامه با دانشگاه آزاد چندین سال زمان برد چرا که مسئولان دانشگاهی زیر بار این تفاهمنامه نمی‌رفتند اما با اصرار سازمان بهزیستی این مهم صورت گرفت. مهم‌ترین هدف سازمان بهزیستی تحصیل رایگان دانشجویان تحت پوشش این سازمان بخصوص معلولان است چرا که با تحصیلات عالی معلولان شانس بیشتری در یافتن شغل و حتی کارآفرینی خواهند داشت.»

تشویق دانشجویان معلولی که در کنکور سراسری قبول شوند

همتی، دبیر ستاد امور دانشجویان بهزیستی در این نشست، خبر خوشی هم برای دانشجویان دارای معلولیت داشت که در دانشگاه‌های سراسری تحصیل می‌کنند مبنی بر اینکه مبالغی را برای تشویق این افراد به حسابشان واریز می‌کنند. پیشنهادها بر این اساس است که حداقل شهریه پرداختی دانشجویان دانشگاه آزاد به این معلولان پرداخت شود بدین صورت که برای دانشجویان مقطع دکترا ترمی دو میلیون تومان، کارشناسی ارشد ترمی یک میلیون و نیم، کارشناسی یک میلیون و برای کاردانی 500 هزار تومان پاداش پرداخت می‌شود.

سید محمدی در ادامه می‌گوید: «از ترم‌های آینده کد‌هایی به دانشجویان ارائه می‌شود تا بتوانند به صفحه دانشجوی سازمان بهزیستی وارد شوند و اطلاعات خود را شامل مقطع تحصیلی، استان و میزان شهریه هر ترم درآن سامانه وارد کنند تا ما در سازمان بهزیستی اطلاعات به روزی را از این دانشجویان داشته باشیم. از طریق این سامانه می‌توانیم میزان واقعی بودجه بخش شهریه‌ها را به دست آوریم. در آینده نزدیک و ایجاد دسترسی‌های لازم برای دانشجویان، می‌توانند وضعیت پرداختی شهریه‌ها را در این سامانه مشاهده کنند.

وی ادامه داد:« شهریه دانشجویان از مقطع کارشناسی ارشد تا کاردانی به صورت 100 درصد از سوی سازمان بهزیستی پرداخت می‌شود و دانشجویان معلول در مقاطع ذکر شده هیچ شهریه‌ای را به دانشگاه پرداخت نمی‌کنند. در مقطع دکترا به علت کمبود بودجه سازمان برای دانشجویان کمک شهریه پرداخت می‌کند که سقف آن 4میلیون تومان است همچنین با توجه به تفاهمنامه‌ای که با دانشگاه آزاد منعقد کردیم دانشجویان معلول می‌توانند از تخفیف 20 درصدی دانشگاه آزاد هم بهره‌مند شوند.»

بیشترین مشکلات معلولان در مقطع دکترا

لیلا والایی، دانشجوی نابینای مقطع دکترا دانشگاه آزاد در این نشست با بیان مشکلات دانشجویان معلول دراین مقطع و هزینه‌های بالایی که باید پرداخت کنند، می‌گوید: «شهریه دانشگاه آزاد در مقطع دکترا ترمی 8میلیون تومان است و بعد از ورود به پایان نامه حدود 30 میلیون شهریه باید پرداخت کنیم. کمک هزینه‌ای که سازمان پرداخت می‌کند در مقایسه با این هزینه‌ها بسیار ناچیز است و شهریه اصلی بر دوش دانشجویان خواهد بود. سازمان بهزیستی دراین مورد هم برنامه‌ای دارد؟»

همتی با بیان اینکه مشکلات مالی سازمان به ما اجازه نمی‌دهد دراین زمینه قولی دهیم اما به جد پیگیر رفع آن خواهیم بود، می‌افزاید: طبق استعلام ما از دانشگاه آزاد، دانشجویان این دانشگاه در مقطع دکترا به دو شکل وارد دانشگاه می‌شوند که شهریه محاسبه شده آنها متفاوت است؛ یک - دانشجویانی که با آزمون وارد مقطع دکترا شدند و دو- دانشجویان بدون آزمون که برای دسته دوم شهریه‌ها ترمی 8 الی 9 میلیون تومان محاسبه می‌شود. در حال حاضر بیش از 80 درصد شهریه دانشگاه‌های آزاد درمقطع دکترا پرداخت می‌شود.

حضور رایگان دانش‌آموزان نابینا در یک مرکز علمی

همتی در پایان این میزگرد می‌گوید: «سازمان بهزیستی برای دانش‌آموزان دارای معلولیت هم برنامه‌هایی دارد. بر همین اساس تفاهمنامه‌ای با یک مرکز علمی منعقد کردیم که طبق این تفاهمنامه یک مرکز علمی موظف است دانش‌آموزان نابینا را با هر معدلی ثبت‌نام کند و برای آنها مشاوره اختصاصی درنظر گیرد. همچنین باید تمام محتوای مورد نیازشان برای کنکور را به صورت صوتی در اختیار این افراد قرار دهد. مرکز علمی باید آزمون‌های مجزایی را هم برای نابینایان برگزار کند.»

منبع : روزنامه ایران