ضرورت تقویت نظام شناسایی معلولیت‌ها در وزارت بهداشت

در حال حاضر حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار معلول تحت پوشش سازمان بهزیستی هستند و تمامی آنها دچار ناتوانی بوده و نیازمند دریافت خدمات توانبخشی هستند، این درحالیست که به گفته معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور «در تعاریف جهانی معلولیت ممکن است فردی که چشم خیلی ضعیفی هم دارد در دسته معلولان قرار گیرد اما در ایران به علت آنکه این افراد دچار مشکلات خاصی نیستند، تحت حمایت سازمان‌های رفاهی همچون بهزیستی قرار نمی‌گیرند».

حسین نحوی نژاد: حدود ۲ درصد جامعه، معلولینی هستند که هم ناتوانایی شدید داشته و هم نیازمند هستند به این ترتیب حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر معلول دارای چنین شرایطی تحت پوشش بهزیستی قرار دارند که از این تعداد ۶۵ درصد مرد و ۳۵ درصد زن هستند؛ حدود ۴۰ درصد آنها نیز درگروه سالمندی و ۶۰ سال به بالا بوده و حدود ۶۰ درصد هم زیر ۶۰ سال هستند که از این تعداد نیز حدود ۱۵ درصد آنان در گروه کودکی قرار دارند.

 معلولیت جسمی - حرکتی بیشترین سهم معلولیت در ایران را دارد

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور همچنین در ادامه با بیان آنکه طبقه بندی معلولیت ها در ایران براساس ICF بوده که مدرن‌ترین نظام طبقه بندی معلولیت در جهان است،  عنوان کرد: ۴۰ درصد معلولیت ها در ایران جسمی – حرکتی، حدود ۱۵ درصد شنوایی، حدود ۱۱ درصد بینایی، ۲۵ درصد ذهنی، ۸.۵ درصد روانی و سایر آنها نیز معلولیت‌های ناشناخته هستند.

نحوی نژاد در ادامه ضمن ابراز تاسف از عدم سیستم ارجاع معلولیت ها در کشور می گوید: متاسفانه در حال حاضر سیستم ارجاع به موقع و به هنگام در کشور وجود ندارد که به وسیله آن تحقیقاتی درخصوص علل معلولیت‌ها در ایران صورت بگیرد؛ برای مثال بسیاری از معلولیت‌های جسمی و ضایعه نخاعی بر اثر تصادفات و سوانح رانندگی اتفاق می افتند و معمولا خیلی دیر به بهزیستی ارجاع داده می‌شوند؛ بنابراین اینکه شیوع و بروز معلولیت‌ها در کشور به چه شکل است هنوز به طور دقیق مشخص نیست.

وی در ادامه یادآور می شود: البته سازمان بهزیستی انجام طرح‌هایی همچون غربالگری اوتیسم و آلزایمر را در سال جاری در دستور کار خود قرار داده است اما این  اقدامات مقطعی بوده و نمی تواند جایگزین بررسی دقیق بروز و شیوع معلولیت ها توسط وزارت بهداشت شود زیرا به علت آنکه معلولیت‌ها به نوعی اختلال و بیماری محسوب می‌شوند، وزارت بهداشت باید در جهت بررسی میزان بروز و شیوع آنها ورود کند.

نظام مختل شناسایی معلولیت‌ها در وزارت بهداشت

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در ادامه تاکید می کند: نظام شناسایی در وزارت بهداشت مختل است به طوریکه مشکلاتی از این ناحیه، برای بهزیستی درخصوص شناسایی به هنگام معلولیت‌ها ایجاد شده است. برای مثال می‌دانیم ضایعه نخاعی ۵۰ درصد به علت تصادفات رانندگی رخ می دهد یا می‌دانیم بسیاری از ناشنوایی‌ها جنبه مادرزادی و علل ژنتیکی دارد؛ این اطلاعات را داریم اما اطلاعات مسنجم درخصوص علل و میزان شیوع معلولیت‌ها در دسترس نیست زیرا رسیدن به این اطلاعات نیازمند همکاری تنگاتنگ و نزدیک وزارت بهداشت با بهزیستی بوده که متاسفانه در حال حاضر این همکاری‌ها به میزان لازم وجود ندارد.

وی اظهار می‌کند: این اقدامات از وظایف وزارت بهداشت بوده و به گفته مسئولان این وزارتخانه متولی سلامت در کشور هستند. بنابراین باید نظام اطلاع رسانی در کشور توسط  وزارتخانه مذکور محقق شود. این وزارتخانه همانطور که می داند برای مثال علل و شیوع بیماری‌های روماتیسمی در کشور چگونه است، پس قطعا در حوزه نابینایی‌ها، ناشنوایی‌ها و سایر معلولیت‌ها چون امکان سنجش بیشتری داشته و امکانات دارد، می‌تواند مداخله بیشتری داشته و به نظر می‌رسد بهتر بتواند در این حوزه عمل کند.

ضرورت استقرار نظام بیمه ای مناسب در حوزه معلولیت‌ها

وی در ادامه تاکید می کند: مشکلات بهزیستی و جامعه معلولان فقط با افزایش بودجه حل نمی‌شود بلکه بیشتر نیاز نظام بیمه‌ای کشور در حوزه معلولان باید بهبود یابد برای مثال در کشورهای غربی تمامی مسائل معلولان از طریق بیمه قابل انجام است به طوریکه وسایل و تجهیزات توانبخشی را بیمه در اختیار آنها می‌گذارد و خدمات توان پزشکی را نیز بیمه پوشش می‌دهد.

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در ادامه تاکید می کند: چنانچه نظام بیمه‌ای در کشور مستقر شود اصلا نیازی نیست که دولت به سازمان‌های حمایتی و رفاهی پول و بودجه زیادی دهد بلکه در آن شرایط سازمان‌های حمایتی فقط نقش نظارتی خواهند داشت؛ زیرا سازمان‌های بیمه‌ای فعالیت های اجرایی را انجام می‌دهند اما تا زمانی که این نظام بیمه‌ای در کشور مستقر نباشد حداقل باید اعتبارات کافی برای انجام طرح‌ها را در اختیار داشته باشیم.

حداقل یک میلیون معلول  پشت نوبت دریافت خدمات بهزیستی

معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور در خصوص معلولان پشت نوبت دریافت خدمات سازمان بهزیستی نیز می گوید: پشت نوبتی‌های بهزیستی در رده‌های مختلف هستند، به طوریکه حدود ۷۰ هزار نفر پشت نوبت دریافت مستمری، حدود ۸۰ هزار نفر پشت نوبت پذیرش در مراکز به ویژه شبانه روزی و ...هستند و در مجموع حداقل یک میلیون نفر معلول  پشت نوبت دریافت خدمات بهزیستی در حوزه‌های تجهیزات توانبخشی، اشتغال و ... داریم.

منبع : ایسنا