مبلمان شهری معرف هویت، فرهنگ و توسعه شهری

14 شهریور 1396

 با توسعه روز افزون شهرها و افزایش جمعیت نیاز به استفاده از خدمات شهری نیز در حال افزایش است و مسئولان حوزه شهری نیز تلاش دارند در کنار ارائه این خدمات آسایش و راحتی ساکنان و شهروندان را نیز فراهم آورند.

 

بخش عمده ای از عناصر تشکیل دهنده سیمای هر شهر مبلمان آن شهر می باشد که گذشته از کاربرد خاص هر یک از اجزا،آرامش و راحتی را نیز برای استفاده کنندگان از این مبلمان شهری به همراه دارد.

 

نیمکت ها و آلاچیق ها و وسایل بازی در پارک ها و بوستان ها،تابلو های راهنما چراغها،مخازن و سطل های زباله، ایستگاه های اتوبوس، آبخوری ها و سرویس های بهداشتی، صندوق های پست و صدقه و بسیاری از عناصر دیگر که در سطح شهر می بینیم و همه ما خواسته یا ناخواسته در طول روز و هنگام تردد در سطح شهر از این ها استفاده می کنیم تحت عنوان مبلمان شهری  نامبرده می شوند.

 

نو نواری مبلمان سطح شهر

مدیر عامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری اردبیل گفت: شهرداری اردبیل هرساله نسبت به رفع معایب و نواقص و تجهیز مبلمان شهری اقدام می کند و امسال هم سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری این برنامه ها را در اولویت کاری خود قرار داده است.

 

بهروز محبی افزود: وسایل بازی کودکان، ست های ورزشی، نیمکتها سطل زباله و روشنایی پارکها به عنوان مبلمان پارکی بیشترین استفاده را توسط شهروندان دارد و این سازمان نسبت به تهیه و تجهیز این مبلمان در سال جاری برنامه های مختلفی دارد.

 

وی از خرید وسایل بازی جدید خبر داده و بیان کرد: از آنجایی که وسایل بازی موجود در پارک ها از جنس فلز و آسیب زا برای کودکان است از این رو در سال جاری وسایل بازی از جنس پلی اتیلن خریداری و جایگزین این وسایل خواهد شد.

 

مدیر عامل سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری اردبیل اظهار داشت:حدود 9 تا ده مورد وسایل بازی پلی اتیلنی خریداری و در پارک های سطح شهر نصب خواهد شد ضمن اینکه در کنار توجه به استاندارد بودن، متنوع بودن این وسایل را نیز مورد توجه قرار داداه ایم به طوری که دو مورد وسایل بازی طرح جدید و متنوع خریداری و در چند روز آینده در پارک های عارف و گلستان نصب خواهد شد.

 

حسین زمانی که شغل آزاد دارد و ساکن یکی از محلات وحدت اردبیل است وضعیت مبلمان حاشیه شهر در مقایسه با مرکز شهر را بسیار بد و نامطلوب ارزیابی می کند و می گوید: پارکی که در مرکز شهر احداث شده با پارکی که در حاشیه شهر و مثلا در محله وحدت وجود دارد از نظر زیبایی و وسایلی که در آنجا استفاده شده فرق دارد و اصولا برای مرکز شهر از مبلمان های شکیل استفاده می شود.

 

وی ادامه می دهد: شهروندان ساکن در یک شهر باید به طور یکسان از خدمات شهری برخوردارشوند و اینگونه نباشد که قسمتی از شهر به واسطه وضعیت مالی ساکنان آن قسمت، از خدمات بیشتر و بهتری بهره مند گردند و حاشیه ها که اغلب قشر ضعیف در آنجا زندگی می کنند امکانات ساده و بعضا نامناسب برای استفاده آنها در نظر گرفته شود.

 

یکی دیگر از اهالی این محله هم می گوید: مبلمان شهری باید به گونه ای طراحی شود که برای گروه های مختلف جمعیتی قابل استفاده باشد که متاسفانه در برخی موارد این امر رعایت نشده است.

 

اقای غفاری می افزاید: مبلمان موجود در شهر برای افراد معلول مناسب سازی نشده و افراد معلول بخصوص افرادی که از ویلچر استفاده می کنند در استفاده از مبلمان شهری با مشکل مواجه می شوند به عنوان مثال محل هایی که برای عبور افراد معلول بر روی جوی ها در سطح شهر در نظر گرفته شده بالاتر از سطح زمین قرار داشته و مناسب این افراد نیست.

 

وضعیت نابسامان ورودی های شهر اردبیل

بدون تردید ورودی ها و المان های نصب شده در این مکان ها نقش ویژه ای د رمعرفی قابلیت ها و توسعه یک شهر ایفا می کند وقتی گردشگران داخلی و خارجی وارد اردبیل می شوند باید نشانه ای در دید باشد تا با آن شهر را بهتر بشناسند اما در چهار ورودی شهر اردبیل چنین سمبلی نیست و عملا ورودی های شهر، معرف شهر توریستی اردبیل نیستند.

 

میدان وحدت به عنوان یکی از چهار ورودی شهر چند سالی است که بلاتکلیف مانده و ماشین های متوقف شده و میله ها و میلگردهای برافراشته شده از وسط این میدان چهره زشت و نازیبایی از این میدان را در اذهان شهروندان و مسافران عبوری از این میدان به یادگار می گذارد به طوری که این وسایل کم کم نمادی برای این میدان شده و تکلیف این میدان در کش و قوس اختلاف های بین پیمانکاران و شهرداری هنوز مشخص نشده است.

 

آقای ملکی که در این میدان مغازه دارد از بلاتکلیفی این میدان گله کرده و به ما می گوید: قبلا تندیس ماهی بزرگی در این میدان نصب شده بود که از دهانش آب فواره می زد و نورپردازی زیبایی هم داشت که شبها جلوه بسیار زیبا و فرح بخشی به این میدان میداد ولی به دلایل نامعلومی آن را برداشتند و تا به امروز وضعیت این میدان هنوز مشخص نشده است.

 

ورودی دیگر از طرف دروازه آستارا نیز چندان وضعیت مطلوب و خوشایندی ندارد و توقف ماشین های بزرگ و وجود تعمیرگاه هایی که مقابل آنها ماشین های خراب پارک کرده نیز بر این نابسامانی می افزاید و فضای سبز یا نماد خاصی از اردبیل نیز در این میدان وجود ندارد.

 

مسافران دیار سبلان که جاده های زیبای خلخال را پشت سر نهاده اند از ورودی میدان ایثار وارد اردبیل می شوند که هرچند وجود نمادی از خلبان شهید غفور جدی اردبیلی به همراه ماکت هواپیما در آن نصب شده اما ناهماهنگی ساختمان های اطراف و وجود وانت های میوه فروشی در کنار خیابان و همچنین تعمیرگاه های متعدد و مهمتر از همه نخاله های ساختمانی که کنار جاده ریخته شده است باعث رنجش خاطر مسافران می شود.

 

شاید در بین چهار ورودی شهر،میدان بسیج به واسطه توسعه شهرک اداری و کارشناسان اردبیل و قرارگرفتن در مسیر دریاچه شورابیل وضعیت قابل قبول تری دارد ولی مجسمه پدری که فرزند بسیجی خود را در آغوش گرفته در میان انبوه درختان بلند دور میدان گم شده و شاید کمتر مسافری بتواند این نماد را ببیند اما از نظر فضای سبز و مبلمان به اصطلاح مهمان پسند تر است.

 

مدیر عامل سازمان پارکها و فضای سبز شهرداری اردبیل با اشاره به این که المان ها و نمادهای نصب شده در فضای شهری ریشه در آداب و رسوم و سنت های شهر دارد گفت: ما هم قبول داریم که از این نمادها کمتر در فضای سبز شهری اردبیل استفاده گردیده است ولی با هماهنگی های به عمل آمده با معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اردبیل قدم های مثبتی در این مورد برداشته شده است که شهروندان در آینده نزدیک تاثیر آن را در سطح شهر و میدانهای ورودی شهر شاهد خواهند بود.

 

محبی بیان داشت: در این راستا در چهار ورودی شهر المان ها و نشانه هایی از فرهنگ و سوغاتی اردبیل را نصب خواهیم کرد به عنوان مثال در ورودی خلخال از نماد کندو و زنبور عسل و در ورودی دروازآستارا از نماد جاجیم استفاده خواهد شد همچنین نمادها و نشانه های کوچک و موضوعی را نیز برای پارکها و بوستان های سطح شهر استفاده خواهیم کرد.

 

شاید بیشترین کارکرد مبلمان شهری کمک به نظم و نظافت شهر باشد مثلا مخازن و سطل های زباله.متاسفانه چند وقتی است که مخازن زباله موجود در سطح شهر به دلیل کم توجهی مسئولان و برخی از شهروندان در وضعیت مناسبی نبوده وبه دلیل نداشتن درب پوشاننده و محکم، شاهد بیرون ریختن زباله ها توسط افراد برای پیدا کردن وسایل بازیافتی هستیم که این امر چهره زشتی را از نظافت شهر به نمایش می گذارد.

 

معاون خدمات شهری شهرداری اردبیل با اشاره به این که امسال 500 عدد مخزن زباله توسط شهرداری اردبیل خریداری و در نقاط مختلف شهر تعبیه خواهد شد بیان داشت: خرید هر مخزن زباله برای شهرداری حدود پنج میلیون ریال هزینه در برداشته و با توجه به این که شهرداری نیروی انسانی و بودجه کافی برای نگهداری و تعمیر و تعویض این مخازن در اختیار ندارد بنابراین از سال جاری این امور به پیمانکار بخش خصوصی واگذار شده است و در صورت قصور پیمانکاران در این امر، به ازای هر روز، مبلغ دویست هزار ریال جریمه برای آنان در نظر گرفته خواهد شد.

 

کثیفی سرویس های بهداشتی بیشترین شکایت مسافران است

بی شک بیشترین شکایت و گله شهروندان و مسافران در امر مبلمان شهری بحث سرویس های بهداشتی است. استان اردبیل به دلیل دارا بودن آب و هوای مطبوع و خنک در فصل تابستان و جاذبه های طبیعی و تاریخی منحصر به فرد سالانه میزبان  میلیون ها نفر گردشگر از سراسر ایران و خارج از کشور است.

 

معاون خدمات شهری شهرداری اردبیل به کمبود سرویس های بهداشتی در سطح شهر که باعث ناراحتی شهروندان و مسافران می شود اشاره کرده و اظهار داشت: در حال حاضر نگهداری و تنظیف سرویس های بهداشتی موجود در اولویت برنامه های معاونت خدمات شهری می باشد.

 

لازمی زارع بیان داشت: شهرداری های مناطق چهارگانه برطبق برنامه و بودجه تعیین شده هرکدام یک عدد سرویس های بهداشتی ده چشمه ای را در سطح شهر احداث خواهند کرد.

 

وی گفت: برای اولین بار در استان امور نگهداری، تعمیرات، کف سازی، تهویه، تنظیف، روشنایی، و مایع دستشویی سرویس های بهداشتی سطح شهر به بخش خصوصی واگذار گردیده و از ماه آینده سرویس های بهداشتی وضعیت مطلوبی خواهند داشت.

 

 آقای حامد نوربالایی که از استان سمنان به اردبیل آمده و درکنار دریاچه شورابیل با ما مصاحبه می کرد وضعیت مبلمان اردبیل را تا حدی قابل قبول عنوان کرد و افزود: استان اردبیل ازقابلیت بالایی برای جذب گردشگر برخوردار است ولی آنچه که مهم است افزایش ماندگاری مسافر در یک شهر می باشد.

 

وی ادامه می دهد: برای جذب مسافر زیر ساخت هایی لازم است که شاید بتوان گفت مبلمان شهری از درجه اهمیت بالایی در کنار سایر زیر ساخت ها برخوردار است که از آن جمله میتوان به سرویس های بهداشتی و آبخوریها و حتی حمام های عمومی تمیز و به تعداد کافی، روشنایی مناسب پارکها و بوستان ها، مخازن زباله مناسب، استفاده از نماد ها و المان های فرهنگی و مذهبی جذاب در سطح شهر و فضای سبز شهری اشاره کرد که ماندگاری مسافر در یک شهر را افزایش می دهد.

 

این هموطن سمنانی اظهار داشت: شهری که امکانات مناسب از جمله مبلمان شهری خوب و جذابی داشته باشد بیشتر در ذهن مسافران ماندگار بوده و در برنامه های آتی سفر خود به طور حتم آن شهر را به عنوان یکی از مقصدهای سفر انتخاب خواهند کرد و افزایش گردشگر و مسافر مساوی است با افزایش اشتغال و رونق اقتصادی آن شهر.

 

رابطه ی مبلمان شهری با آرامش روحی و روانی

از دید روانشناسی نیز استفاده از رنگهای شاد در طراحی مبلمان شهری باعث کاهش تنش های روانی در افراد جامعه شده و آرامش ذهنی و روحی را در فرد ایجاد می کند که این آرامش می تواند به درون خانواده ها نیز کشیده شده و آرامش درون خانواده ها را به دنبال داشته باشد.

 

یکی از کارشناسان ارشد علوم تربیتی و جامعه شناس در این رابطه بیان داشت: گاهی اغتشاش و شلوغی عناصر شهری چنان است که نه تنها آرامشی را به دنبال ندارد بلکه باعث سردرگمی و آشفتگی شهروندان نیز می شود به گونه ای که انسان خسته از کار و زندگی ماشینی هیچ رغبتی برای استفاده از فضای سبز شهری و مبلمان آن ندارد.

 

داوود زاده به ناهماهنگی نمای ساختمان های تجاری و مسکونی با فضای شهری نیز اشاره کرد و گفت: نصب انواع تابلو راهنما در کنار تابلو های راهنمایی و رانندگی انواع صندوق های در کنار هم، ایستگاه های اتوبوس نامناسب، سطل ها و مخازن زباله شکسته و کثیف و بسیاری مثال های دیگر که به جای ایجاد آرامش روحی و ذهنی، سردرگمی و آشفتگی بصری شهروندان را در پی دارد.

 

وی افزود: بار روانی که این عناصر بر روح و روان شهروندان بر جای می گذارد بر زندگی و نحوه رفتار آنها در جامعه و درون خانواده نیز تاثیر دارد و آرامش در محیط بیرون باعث انتقال آن به درون خانواده ها می شود که مسولان استان باید به این امر توجه ویژه ای داشته باشند چرا که استان اردبیل در امر نزاع و درگیری خیابانی رتبه اول را در کشور دارد.

 

توجه به مبلمان شهری در سیمای ظاهری شهر و سازگاری و هماهنگی بصری مبلمان با سایر المان های شهری در جهت تکمیل زیبایی شهری امری اجتناب ناپذیر محسوب می شود و موجب چشم نوازی محیط شهری می شود.

 

به همین دلیل مبلمان شهری می تواند نقش مهمی را در افزایش جذابیت برای گردشگران و به تبع آن توسعه اقتصادی شهر را به همراه داشته باشدمبلمان شهری بیانگر شخصیت و فرهنگ یک شهر و شهروندان آن است و این مبلمان می بایست متناسب با ویژگی های اقلیمی و بافت آن طراحی و اجرا گردد تا موجب رضایت شهروندان و جذب گردشگر شود.

 

منبع : باشگاه خبرنگاران جوان