صدای معلولان: شهر برای همه باشد

آرام به کنار دستی اش می گوید دستشویی رفتن برایم سخت است ترجیح می دهم چیزی برندارم.

می گوید از صبح که برای شرکت در این همایش از خانه بیرون آمده تا لحظه نشستن بر صندلی خیلی اذیت شده و به سختی آمده است و از بیم اینکه نیاز به دستشویی پیدا کند صبحانه نخورده است و اکنون نیز با وجود ضعف، ترجیح می دهد چیزی میل نکند.

این بانوی توانجو ادامه می دهد که اولین و مهمترین خواسته خودش و کسانی که مانند او هستند این است که در رفت و آمد شهری آنها هم دیده شوند و شهرها، معابر و مبلمان شهری به گونه ای طراحی شوند که برای همگان قابل استفاده باشند.

او که سالهاست مجبور است با کمک عصا راه برود می گوید زمانیکه حتی حق راه رفتن ما در خیابان و کوچه و پس کوچه های شهر نادیده گرفته می شود چگونه می توان انتظار داشت که مشکلات دیگر ما دیده و شنیده و رفع شوند.

معصومه دختر جوان دیگری که او هم در راه رفتن مشکلی شبیه رفعت دارد، می گوید: در روز معلول نیز همه از مسئولان، معاونان و مدیران و خود معلولان بر این اصل اتفاق نظر دارند که شهر باید بدون تبعیض به گونه ای مناسب سازی شود که برای همه قابل استفاده باشد چراکه رفاه، تحصیل و اشتغال حق ماست.

اما اینها همه حرف های زیبایی است که برای چنین روزی تدارک دیده و زود فراموش می شوند و دوباره روز از نو، روزی از نو.

بانویی میانسال که کمی آن طرف تر از او نشسته است با زبانی تلخ همراه با کنایه دنباله حرف دوستش را می گیرد و می گوید حالا که فقط پای حرف خالی در میان است همه، این روزها از مشکلات ما می گویند؛ یک روز که هزار روز نمی شود یک روز هم ما ورد زبان مسئولان می شویم و می رود تا سالی دیگر که لابد در پناه ایشالاها می گذرد.

زبانی تلخ دارد به تلخی سختی ها و مشقت هایی که او و معلولانی چون او در زندگی خود با تمام وجود لمس کرده اند؛ می گوید همه در این روزها از خود ما زیباتر و شیک تر مشکلات مان را می دانند و بازگو می کنند گویا دارند به ما یادآوری می کنند که خودمان باید در رفع آنها برآییم و آنها سخنرانی های خود را به خوبی به جا آورده اند.

فریده دختر توانجویی که از ناحیه پا دچار اختلال در حرکت است و صدای رادیویی دلنشینی دارد با صدایی که شخصیت های کارتونی دوست داشتنی دهه 60 را یادآوری می کند، می گوید کارهای هنری همچون دوبله را دوست دارد.

او با یادآوری اینکه دوست دارد صدایش شنیده و مشکلات جامعه معلولان مطرح و رفع شوند، می گوید مهمترین مشکل معلولان به ویژه در لرستان اشتغال و توانمندسازی معلولان است اما اینجا حتی معلولانی که از استعداد و توانایی خاصی هم برخوردار هستند نادیده گرفته می شوند.

وی افزود: ساخت، تجهیز و ارائه تجهیزات و وسایل توانبخشی برای معلولان در کنار مناسب سازی شهری و محیط زندگی برای تردد راحت و آسان از دیگر خواسته ها و نیازهای ضروری معلولان است که نادیده گرفته می شوند.

زینب موسوی بانوی توانجوی دیگری است که با تاکید بر اینکه باید شرایط ازدواج دختران و پسران جوان معلول فراهم شود، گفت: فراهم کردن شرایط و زمینه مسکن معلولان و توانمندسازی آنها برای تحصیل و ورود به بازار کار باید مورد توجه قرار گیرد.

وی با اشاره به ارائه خدمات درمانی به افراد معلول گفت: باید امکانات درمانی و تجهیزات توانبخشی مورد نیاز این افراد دراختیار آنها گذاشته شود تا بتوانند سختی های کمتری در زندگی داشته باشند.

این بانوی توانجو یادآور شد: افراد معلول باید در جامعه حضور داشته باشد و لازمه این حضور این است که در جامعه فرهنگ سازی لازم صورت گیرد تا مردم با این افراد، رفتار مناسب داشته باشند.

علی مرد 30 ساله توانجویی که مهمترین نیاز توانجویانی همچون خود را شرایط برابر برای حضور در اجتماع می داند نیز می گوید که در گام نخست باید کوچه و خیابان ها، پارک و اماکن تفریحی و ادارات و بانک ها به گونه ای طراحی شوند که شرایط استفاده معلولان نیز در نظر گرفته شود.

وی ادامه داد: بعد از این اینکه فرد معلول حق راه رفتن در بیرون از خانه خود را داشت به عنوان فردی و عضوی در جامعه باید به سایر حق و حقوق او اعم از تحصیل، اشتغال، ازدواج و مسکن احترام گذاشت.

محمد اصلانی معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری لرستان در این خصوص با تاکید بر اینکه جامعه امروز نیازمند روشنگری بیشتری در مورد معلولان است، گفت: حق هر شخص معلول است که مستقل و بدون نیاز به کمک شخص و یا اشخاصی دیگر از خدمات شهری بهره مند شود که لازمه این امر، مناسب سازی فضای شهری است.

وی افزود: بهزیستی به عنوان متولی مستقیم مرتبط با معلولان باید در راستای فرهنگ سازی در مورد معلولان و تغییر نگاه جامعه به این افراد به صورت مداوم و مستمر همایش هایی برگزار کند تا جامعه به روشنگری و بیداری لازم در مورد معلولان برسد.

اسدالله حیدری مدیرکل بهزیستی لرستان نیز در این خصوص اظهار داشت: نقص عضو و معلولیت تنها در صورتی می تواند به ناتوانی و کاهش توانمندی یک فرد منجر شود که جامعه فرصت حضور و مشارکت در اجتماع را از او بگیرد.

وی افزود: متاسفانه امروز جامعه به گونه ای است که هر فردی حتی با کمترین معلولیت دیگر ناتوان است و امکان و فرصت حضور و مشارکت در جامعه را ندارد در حالیکه همان شخص معلول می تواند پزشک، مهندس و یا هنرمند برجسته ای باشد.

مدیرکل بهزیستی لرستان با اشاره به اینکه هم اکنون 10 درصد جامعه معلول است، گفت: در آینده که جمع زیادی از جمعیت جوان فعلی سالمند می شوند میزان جمعیت ناتوان نیازمند به حمایت های لازم بیشتر می شود.

وی با تاکید بر رفع نگاه تبعیض آمیز به گروه های آسیب پذیر اعم از معلولان، سالمندان و بیماران افزود: شهرداری ها و مدیران اجرایی دستگاه های مختلف مرتبط با این موضوع باید بدانند که اعمال سیاست ها و برنامه های غیرکارشناسی و غیرعالمانه آنها می تواند اثرات غیرقابل جبرانی بر زندگی این شهروندان داشته باشد.

وی با تاکید بر ضرورت گستردگی چتر حمایتی تامین اجتماعی و بیمه ها گفت: در عین حال که سیستم نباید صدقه ای باشد، معلولان نیز باید مطالبه گر باشند.

مدیرکل بهزیستی استان لرستان با بیان اینکه در سایه مشارکت و همکاری همه می توان به حق معلولان رسید، افزود: تنها بهزیستی نمی تواند تامین کننده همه نیازها و رفع کننده همه مشکلات معلولان در عرصه های مسکن، مناسب سازی معابر، نیازهای آموزشی و دانشگاهی و استفاده از خدمات بانک و کتابخانه ها باشد.

وی با بیان اینکه همیشه طرح های عمرانی نجات بخش نیستند، گفت: انسان سالم و توانمند اولویت بیشتری دارد و تا زمانیکه انسان سالم وجود نداشته باشد همچنان در معرض آسیب های اجتماعی هستیم.

مدیرکل بهزیستی لرستان افزود: بسیاری از معلولان از حقوق بدیهی شهروندی برخوردار نیستند که باید احقاق حقوق آنها در اولویت قرار گیرد و فرصت مشارکت های اجتماعی به آنها داده شود.

الهام ناظری مسئول دبیرخانه ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب سازی استان لرستان در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: باید با درایت و اعمال ضوابط و مقررات و مطابق با قانون حمایت از حقوق معلولان به ایجاد فضاهای مناسب و بدون مانع اقدام شود.

وی افزود: برای ایجاد فضا و ساختمان های عاری از محدودیت اجتماعی با کاربری عمومی و فضاهای شهری نیازمند اقدامی عملی و استاندارد هستیم.

ناظری گفت: متولیان امر ساخت و ساز باید از تجاوز مالکین به پیاده روها با آوردن شیب رمپ پارکینگ به داخل پیاده رو و ایجاد پله در عرض پیاده رو جلوگیری کنند.

وی افزود: صدور مجوز کار بعد از کنترل و رعایت ضوابط، ابطال مجوزهای پایان کار مالکانی که قسمتی از پیاده رو را اشغال کرده اند و پیش بینی صدور اخطاریه، اخذ جریمه و تخریب موارد غیراستاندارد از دیگر راهکارهایی است که در راستای مناسب سازی باید اجرا شوند و مورد توجه قرار گیرد.

آنچه که نباید از نظر دور داشت این است که نامناسب بودن امکانات شهری و ساختمان های دولتی و اماکن آموزشی و تفریحی و بیمارستانی نشانگر ناتوانی محیط شهری است و نه ناتوانی فرد ویلچر سوار یا فرد دارای معلولیت جسمی؛ این نکته زمانی اهمیت بیشتری پیدا می کند که گفته می شود جمعیت جامعه رو به سالمند شدن است که اگر همانند معلولان نادیده گرفته شوند پس باید منتظر خانه نشینی میانسالان امروز که سالمندان فردا هستند، باشیم.

علاوه بر سالمندی، سوانح طبیعی، تصادفات و بیماری های ژنتیکی منجر به معلولیت را هم باید در نظر گرفت که چگونه بر آمار ناتوانان جسمی افزوده می شوند.

در حال حاضر بیش از 45 هزار نفر در استان لرستان زیرپوشش حمایت های توانبخشی بهزیستی قرار دارند.

منبع : ایرنا