شیوه رفتار با توان یابان

دنياي توان‌يابان جسمي حركتي

تهیه و تنظیم : شهرزاد چهره نگار، روان شناس

دنياي توان‌يابان جسمي حركتي

محدودیت‌های جسمی حرکتی در افراد باعث ايجاد محدوديت هايي در سایر زمینه‌ها نیز می‌شود مانند محدودیت در تحصيلات، اشتغال، تردد در معابر، ارتباط اجتماعي، دوست يابي، پيگيري مسائل درماني و پزشكي، استفاده از امكانات فرهنگي شامل سينما، تئاتر و غيره، و حتي در شرايط دشوارتر انجام امور شخصی مانند لباس پوشيدن، بستن بند كفش، دكمه لباس و ......... این محدودیت‌های ثانویه با برنامه‌ریزی مناسب تا حد زیادی قابل کنترل است.

هدف مجتمع آموزشی نیکوکاری رعد هرچه كمتر شدن محدودیت‌های ثانویه و افزایش کیفیت زندگی توانیابان است.

ارتباط بین فردی مناسب، اولین و مهمترین وسیله برای رسیدن به هدف مجتمع رعد است. به همین سبب در این شیوه نامه به مواردی که توجه به آن در ارتباط مناسب با توانیابان نقش مهمی دارد اشاره می‌شود. راهكارهاي مطرح شده با مثال‌هایی از گفته‌هاي كارآموزان رعد همراه شده تا ملموس و قابل درک باشد.

1- چگونه مي‌توانم بهتر كمك كنم؟

- به درخواست توان يابان براي كمك به آنها توجه كنيم، يعني: از دلسوزي و ترحم پرهيز كنيم.

مثال: "از اينكه بدون درخواست من ويلچرم را حركت دهند، يا براي بلند شدن از صندلي كمكم كنند، ناراحت مي شوم."

نتيجه مي گيريم؛ در مرحله اول به شرايط توان يابان توجه كنيم. در صورتيكه بتوانند كار خود را به تنهايي انجام دهند، از كمك كردن خودداري كنيم. توجه داشته باشيم كه استقلال توان ياب بسيار مهم است و ما در برخي مواقع ناخواسته با قصد کمک احساس ضعیف بودن را انتقال مي دهيم. در انجام دادن كارهايي كه قادر به آن هستند دخالت نكنيم. در صورتی که ما احساس می‌کنیم که کمک لازم است اما از طرف توانیاب درخواستی صورت نگرفته است، با اجازه و یا سوال از او اقدام به کمک نماییم؟ مثال: من می‌توانم به شما کمکی بکنم؟ اجازه می‌دهی که برای عبور ویلچرت از این مانع کمک کنم؟ و یا جملاتی شبیه به این‌ها.

2- نگاه هاي خود را كنترل كنيم.

نگاه كردن به ديگران با حالت‌هايي از تعجب، دلسوزي، كنجكاوي، ترحم ... مي‌تواند نوعي ورود به حريم خصوصي افراد باشد كه خود باعث رنجش و آزردگي شده و در نتيجه موجب كاهش اعتماد به نفس و افزايش اضطراب مي‌گردد. مثال:

"از نگاه هاي دلسوزانه مردم در خيابان معذب مي شوم"

- "نگاه هاي متعجب و حتي دلسوزانه مردم باعث كاهش اعتماد به نفسم مي شود."

- "بعضي افراد با نگاه هايشان مي گويند كه از من مي ترسند."

- "جوري مرا نگاه مي كنند كه انگار از كره ديگري آمده ام."

3- از اصوات غم انگيز استفاده نكنيم.

مثال از زبان توان ياب:

- "چرا هنگام صحبت با من صداي خود را غم انگيز مي كنند؟"

- "صداي آن و نوچ نوچ ديگران باعث اضطراب و غم من مي شود."

4- نحوه صحبت کردن محکم و با احترام باشد.

توانیابی که از نظر جثه كوچك و برروي ويلچر است مي گويد: "چرا هنگام صحبت با من صداي خود را نازك و بچه گانه مي كنند؟ مگر من كودك هستم؟ فقط جثه من كوچك است، روح من به اندازه شماست."

5- از محبت بيش از حد خودداري كنيم.

گاهي حس هاي زيباي نيكوكارانه، ناخواسته، باعث ايجاد مشكلات بيشتري براي توان يابان مي شود، از جمله محبت هاي بيش از حد. با توان ياب همان‌گونه رفتار كنيم كه با ديگران رفتار مي كنيم. احساس توجه بيش از حد، وابستگي را زياد مي‌كند و اين به استقلال و يافتن توانايي ها صدمه مي رساند. برای کنترل این وضعیت به موارد زیر توجه کنیم.

• وقتی احساس شدید دلسوزی داریم بهتر است اقدامی نکنیم.
• از ارتباط مستقيم با توان يابان براي حل مشكلات شان خودداري نمائيم.
• از دادن نشاني منزل يا شماره تلفن شخصي خودداري كنيم.
• به مسئولان واحدهاي مرتبط با كارآموزان و توان يابان مانند مددكاري، روانشناسي، آموزش اعتماد كرده وحل مشكلات را از طريق آنها پیگیری نمائيم.
• کمک‌هاي مستقيم و غیر سازمانی به حس استقلال و خلاقيت فرد صدمه می‌زند.
•  

6- در مکان هایی که مخصوص پارک معلولین است پارک نکنیم.

از زبان توان یاب؛ بسیاری از زمان ها در محلی که مخصوص پارک معلولین است، ماشین پارک شده و دچار مشکلات عدیده می شوم

7- توانایی های افراد دارای معلولیت را باور کنیم.

از زبان توان یاب؛ کارفرما به محض دیدن شرایط جسمانی من برای استخدام، تغییر نظر می دهد، در صورتیکه از نظر توانایی آن شغل، با دیگران تفاوتی ندارم

8- از عکاسی افراد دارای معلولیت خود داری نماییم.

از زبان توان یاب؛ از اینکه مرا سوژه عکس های خود قرار می دهندبسیار غمگین می شوم

در هنگام عکاسی اول اجازه بگیریم و در صورت اجازه عکاسی کنیم

دست به دست هم دهيم. مهربانانه، هدفمان را دنبال كنيم تا لذت به مقصد رسيدن و موفقيت را بچشيم