"ICF"؛ روزنه‌ای برای ورود معلولان به جامعه
2 بهمن 1397
معلولیت از جمله پدیده‌هایی است که از دیرباز مورد توجه بشر بوده و در هر مقطع از زمان، متناسب با شرایط اقتصادی و اجتماعی حاکم، موضع گیری‌های متفاوتی در قبال آن اتخاذ شده است.
دیر زمانی چنین می‌پنداشتیم که فرد معلول به واسطه ضعف قوای جسمانی، قادر به کار و فعالیت نیست، بنابراین در چرخه فعالیت‌های اجتماعی، جایگاهی نخواهد داشت. بدیهی است که نتیجه این نگاه به معلولان، حذف افراد معلول از عرصه تعاملات بین فردی و محروم ساختن آنان از ابتدایی‌ترین حقوق انسانی بوده است اما تحولات شگرف علمی و فرهنگی دنیای امروز، شیوه تفکر بشر را درخصوص گروه‌های آسیب‌دیده به ویژه افراد معلول متحول ساخته است.
بهزیستی معتقد است که خدمت‌رسانی به گروه‌های مختلف معلول و توسعه برنامه‌های توانبخشی و توانمندسازی متناسب با نیازهای روز جامعه، از جمله مهم‌ترین اولویت‌های این دستگاه است که در مسیر تحقق عدالت، سلامت و رفاه اجتماعی دنبال می‌شود. در واقع درک نیازها، محدودیت‌ها و قابلیت‌های افراد معلول تنها زمانی امکان‌پذیر است که ابزارهای علمی مناسبی برای تشخیص انواع معلولیت‌ها و طبقه‌بندی معلولان فراهم باشد. در این صورت می‌توان با رعایت ملاحظات علمی به تدوین برنامه‌های توانبخشی و توانمندسازی اقدام کرد و با تمرکز بر قابلیت‌های افراد معلول، فرصت‌هایی را فراهم کرد تا مشارکت کامل آنان در عرصه‌های اجتماعی تحقق یابد.
این در حالی است که پیش از این، درجه معلولیت افراد با نظر و تشخیص پزشک انجام می‌شد. اما برای تشخیص علمی و دقیق، نیاز به استفاده از استانداردهای بین‌المللی بود تا نوع و شدت معلولیت افراد بر اساس تعریف فاکتورهای جهانی مشخص شود. در همین راستا، کتاب ICF (طبقه‌بندی عملکرد، ناتوانی و سلامت) یک معیار جهانی بود که نیاز به بازنگری مجدد داشت و خوشبختانه طی سال‌های گذشته، سازمان بهزیستی برای نخستین بار اقدام به ترجمه، رفع نواقص و به‌روزرسانی این کتاب کرد.
مدیرکل بهزیستی استان زنجان، در این رابطه در گفت‌وگو با ایسنا، با تاکید بر این‌که معلولانی که تحت کمیسیون تشخیص نوع و شدت معلولیت قرار می‌گیرند، کارت بین‌المللی ICF به دو زبان فارسی و انگلیسی دریافت می‌کنند، اظهار می‌کند: با صدور این کارت، فرد می‌تواند در سراسر جهان بدون ارائه گواهی از خدمات سازمان‌ها و ادارات مرتبط با حوزه معلولان بهره‌مند شود.
محمد محمدی‌قیداری با اشاره به این‌که همه خدماتی که بهزیستی به معلولان ارائه می‌دهد، بر اساس تشخیص کمیسیون ICF صورت می‌گیرد، ادامه می‌دهد: معلول تحت پوشش سازمان بهزیستی فردی است که معلولیت وی بر اساس نظر کمیسیون پزشکی تشخیص نوع و شدت معلولیت، مورد تایید بوده و کارت معلولیت دریافت کرده باشد؛ در واقع این افراد، کد مددجویی و خدماتی از جمله مستمری دریافت می‌کنند.
وی می‌افزاید: اساس کار کمیسیون پزشکی بر مبنای طبقه‌بندی عملکرد، ناتوانی و سلامت است. از این‌رو همه مراجعان باید توسط پزشکان متخصص و کارشناسان توانپزشکی مرتبط و از طریق آزمون‌های سنجش عملکردی در خصوص سطح محدودیت‌های عملکرد زندگی روزمره و مشارکت‌های اجتماعی مورد بررسی قرار گیرند.
محمدی‌قیداری همچنین با بیان این‌که معلولیت‌ها به پنج گروه عمده اختلالات جسمی حرکتی، ذهنی، بینایی، شنوایی و اعصاب و روان تقسیم‌بندی می‌شود، تصریح می‌کند: شدت معلولیت هر گروه بر اساس روش رتبه‌ای بوده و در چهار سطح، خفیف، متوسط، شدید و خیلی شدید قرار می‌گیرد. این در حالی است که از ابتدای سال تا کنون، 708 کارت معلولیت توسط این نهاد حمایتی برای افراد دارای معلولیت صادر شده است.
مدیرکل بهزیستی استان زنجان با اشاره به این‌که کمیسیون ICF در همه شهرهای استان تشکیل می‌شود، خاطرنشان می‌کند: کمیسیون پزشکی شهرستان‌ها با حضور حداقل 3 و حداکثر 5 نفر متشکل از فیزیوتراپیست، کاردرمانگر، گفتاردرمانگر، شنوایی‌شناس، روانشناس، روانپزشک و پزشکان دوره دیده وآشنا به معیارهای طبقه‌بندی بین‌المللی تشکیل می‌شود و اعضا با توجه به نوع معلولیت در کمیسیون حضور پیدا می‌کنند.
خوشبختانه امروز رویکرد توانبخشی نوین در خصوص توانمندسازی معلولان طوری است که با نگاهی چند جانبه، برابری فرصت‌ها و کنترل نسبی آنان بر محیط را مد نظر قرار داده است. تحقق چنین رویکردی به ارتقای کیفیت زندگی خدمات‌گیرندگان می‌انجامد و در همین راستا، پارسال 4102 پرونده توانبخشی معلولان و مددجویان بهزیستی در کمیسیون پزشکی بررسی شد.
منبع : ایسنا