دستگاه بریل هوشمند همراه در کشور ساخته شد/تجاری‌سازی با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی

محققان یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان که در گذشته موفق به طراحی و ساخت دستگاه برجسته‌نگار برای ایجاد ارتباط میان نابینایان با کامپیوتر شده بودند، اخیرا به دانش فنی ساخت دستگاه برجسته‌نگار هوشمند همراه دست یافتند که علاوه بر پشتیبانی کامل از زبان فارسی، به دلیل کم بودن وزن آن، نابینایان قادر به حمل آن هستند و این سیستم با حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی به تجاری‌سازی رسید.

مهندس سعید صادق‌پور، مجری طرح در گفت‌وگو با ایسنا، تولید تجهیزات کامپیوتری و الکترونیکی ویژه نابینایان را از زمینه‌های تحقیقاتی این شرکت دانش‌بنیان دانست و افزود: نمایشگرهای بریل به همراه خروجی صوتی از جمله دستاوردهای تحقیقاتی ما است که بهترین جایگزین برای صفحه نمایش بینایی به شمار می‌رود؛ چرا که با استفاده از این سیستم، نابینایان می‌توانند برای دریافت اطلاعات از کامپیوتر و ورود اطلاعات به آن بهره مند شوند.

وی با بیان اینکه این نمایشگرها تنها ابزار ارتباطی نابینا با رایانه است، یادآور شد: برای افراد نابینا بریل و صوت سرعت بالاتری برای دسترسی به محتوا دارد، از این رو تلاش کردیم تا با تلفیق این دو قابلیت، دستگاهی برای نابینایان طراحی کنیم که به سهولت بتوانند از طریق کامپیوتر به محتوا دسترسی داشته باشند.

صادق‌پور با اشاره به عملکرد نمایشگر و صفحه کلید بریل (دستگاه برجسته‌نگار) با بیان اینکه این دستگاه مجهز به خروجی صوتی و برنامه‌های جانبی است، اظهار کرد: اولین نسل از برجسته نگارها از پشتیبانی نرم‌افزاری کامل به‌ویژه برای استفاده در محیط‌های فارسی برخوردار است.

مجری طرح، این صفحه کلید را شامل ۱۶ کلید با وزن هزار و ۵۰۰ کیلوگرم دانست و یادآور شد: نسل اول نمایشگرها برای استفاده در اماکن عمومی چون سازمان بهزیستی، مدارس نابینایان و دانشگاه‌ها کاربرد دارد.

وی نسل دوم این نمایشگرها را برجسته‌نگار ۲ برای استفاده در مراکز عمومی ذکر کرد و یادآور شد: این نمایشگر دارای ۴۰ کاراکتر بریل با وزن یک کیلو و ۴۰۰ گرم است.

مجری طرح، نسل سوم این نمایشگرها را برجسته‌نگار ۳ با حجم، وزن و قیمت ارزان‌تر نسبت به نمایشگرهای نسل دوم دانست و ادامه داد: این نمایشگر برخلاف نسل‌های پیشین برای کاربری‌های انفرادی و شخصی نابینایان طراحی شده است.

وی به نحوه استفاده از این نمایشگرها اشاره کرد و یادآور شد: متنی که در نمایشگر بینایی مشاهده می‌شود، عیناً بر روی مانیتور بریل می‌آید و افراد نابینا از طریق لمس بر روی نمایشگر بریل، متن را می‌خوانند. تمام این نمایشگرها از طریق کابل USB به کامپیوتر متصل می‌شود، ضمن این‌که با همه نرم‌افزارها سازگاری دارد.

صادق‌پور، برجسته‌نگار را شامل دو بخش دانست و گفت: در مانیتور بریل، زمانی که متن در مانیتور بینایی تغییر می‌کند، متن بر روی برجسته‌نگار، خط به خط به صورت بریل قابل خواندن است. در بخش بالایی این دستگاه، صفحه کلید بریل قرار دارد و علاوه بر آن بر روی این دستگاه کلیدهایی برای حرکت در متن قرار داده شده است.

وی تجهیز دستگاه‌های برجسته‌نگار به سلول‌های برجسته از نوع پیزوالکتریک را از مزایای این دستگاه‌ها نام برد و خاطرنشان کرد: پیزوالکتریک در صنعت به فلز "حافظه‌دار" معروف است و با اعمال ولتاژ به آن، تغییر طول در آن ایجاد می‌شود و ما از این خاصیت بهره بردیم و از آن در زیر پین‌های برجسته‌نگار استفاده کردیم.

مجری طرح با تاکید بر این‌که در زیر هر نقطه بریل دو تیغه پیرو الکتریک و هر کاراکتر بریل ۸ تایی، ۱۶ تیغه پیزو الکتریک نصب شده است، اضافه کرد: زمانی که تیغه پیزوالکتریک در این دستگاه فعال می‌شود، این فلز حرکت می‌کند و این امر موجب هدایت پین به سمت بالا خواهد شد؛ به این ترتیب روی بریل بر روی دستگاه برجسته می‌شود و کاربر می‌تواند متن را بخواند.

وی فناوری قدیمی استفاده شده در این دستگاه را سیم پیچی دانست که جریان زیادی را مصرف می‌کرد و به همین دلیل پس از مدتی داغ می‌شد، خاطر نشان کرد: ولی پیزوالکتریک دارای عمر مفید بسیار بالایی بوده و در عین حال فلز گران‌قیمتی است و به این علت قیمت دستگاه برجسته‌نگار تولیدشده گران می‌شود.

این محقق با بیان اینکه مانیتورهای پیزوالکتریک تنها در ۱۳ شرکت دنیا تولید می‌شود، خاطرنشان کرد: به دلیل محدودیت مصرف این دستگاه‌ها، تعداد کمی در دنیا تولید می‌شود و در ایران نیز تنها ما تولیدکننده این مانیتورها هستیم.

وی با تاکید بر اینکه در برخی موارد نابینایان از طریق بریل بسیار بهتر قادر به ایجاد ارتباط هستند، توضیح داد: بریل، کد تمام کاراکترهای مختلف از جمله نت‌های موسیقی است؛ چراکه نت دارای موارد مختلفی است که صرفاً از طریق نرم‌افزارهای صوتی، قابل ارائه نیست. همچنین نابینایان برای استفاده از متون ریاضیات، از طریق بریل بهتر می‌توانند آموزش ببینند.

صادق‌پور ادامه داد: آموزش ساده کردن یک کسر مرکب از طریق صوت، بسیار مشکل است؛ ولی بریل آموزش این مباحث را آسان‌تر می‌کند.

این محقق دستگاه‌های برجسته‌نگار را در راستای بهره‌گیری نابینایان از خط بریل به جای محتوای خط بینایی ذکر و تصریح کرد: این دستگاه‌ها تاکنون توسعه زیادی یافته است و برای سال جاری نیز طرح‌هایی برای توسعه آنها داریم.

وی از طراحی و ساخت "برجسته‌نگار هوشمند همراه Personal Digital Assistant" یا (PDA) خبر داد و یادآور شد: این محصول دارای خروجی‌های بریل و صوتی است و بهترین وسیله کمکی توانبخشی برای نابینایان فارسی‌زبان است. این دستگاه پشتیبانی کامل از زبان فارسی و پشتیبانی فنی در داخل کشور دارد.

مجری طرح، دستگاه را شامل یک صفحه کلید با ۲۰ کلید، ۲۰ سلول ۸ پینی از جنس پلاستیک ضد حساسیت و ۲۰ کلید CR key دانست و اظهار کرد: باتری این سیستم قابل شارژ است، ضمن آنکه حافظه داخلی آزاد آن ۱۶ گیگابایت برای فایل‌های کاربران و خروجی مانیتور و تلویزیون (HDMI) است.

صادق‌پور، ویرایشگر پایه دو زبانه فارسی و انگلیسی و فایل خوان با پشتیبانی , Doc ,Docx klk, pn, txt فارسی و انگلیسی را از دیگر ویژگی‌های این برجسته‌نگار دانست و افزود: این برجسته‌نگار همچنین به نرم افزارهای واژه‌نامه (چهار واژه‌نامه انگلیسی به فارسی، فارسی به انگلیسی، انگلیسی به انگلیسی، فارسی به فارسی)، دفتر تلفن، پخش فایل‌های صوتی، ماشین حساب و قرآن مجهز شده است.

وی با بیان اینکه این کامپیوتر با هر دفعه شارژ باتری می‌تواند حدود ۶ ساعت کار کند، خاطر نشان کرد: این سیستم تحت سیستم عامل لینوکس کار می‌کند و امکان ارتباط با "جاوا" و "اندروید" به صورت بی‌سیم و با سیم را نیز دارد.

مدیر عامل این شرکت دانش‌بنیان با بیان اینکه این شرکت تنها شرکت فعال در این زمینه در آسیا به شمار می‌رود، خاطرنشان کرد: اخیراً کره‌جنوبی نیز به جمع تولیدکنندگان این تجهیزات اضافه شده است و مابقی تولیدکنندگان از کشورهای آمریکا و اروپایی هستند که متأسفانه پوشش مناسبی روی زبان فارسی ندارند و ما خوشبختانه توانستیم این امکان را برای نابینایان کشور فراهم کنیم.

این محقق، وزن این کامپیوتر را حدود ۶۸۰ گرم وزن ذکر کرد و گفت: این سیستم سبک و قابل حمل برای نابینایان محصل اعم از دانش‌آموز و دانشجو است.

طرح "برجسته‌نگار هوشمند همراه" از جمله طرح‌های مورد حمایت صندوق نوآوری و شکوفایی است که توسط یکی از شرکت‌های دانش‌بنیان به مرحله تجاری‌سازی رسیده است.

منبع : ایسنا