چگونه رژیم غذایی نامناسب می‌تواند موجب نابینایی شود

رژیم غذایی ضعیف حاوی چیپس‌ها و غذاهای فست‌فودی موجب شد یک پسر نوجوان در انگلیس نابینا شود. پسر که او را جاسپر می‌نامیم،هنگامی که ۱۴ ساله بود، به‌خاطر احساس خستگی به پزشک مراجعه کرد. آزمایش‌ها نشان می‌دادند که او دچار کم‌خونی و سطوح پایین ویتامین B12 است. او بدخوراک بود اما ازنظر سلامتی ظاهرا مشکل خاصی نداشت.

پزشک معالج تزریق ویتامین B12 را برای او تجویز کرد و درمورد نحوه‌ی بهبود رژیم غذایی به او توصیه‌هایی کرد. وقتی جاسپر به ۱۵ سالگی رسید، نشانه‌های ضعف شنوایی در او پدیدار شد و ازنظر بینایی نیز مشکل پیدا کرد. وی به متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کرد و توسط چشم پزشک نیز معاینه شد اما علتی برای مشکل او پیدا نشد. تا سن ۱۷ سالگی وضعیت بینایی او بدتر شد و به حد نابینایی رسید. او به بیمارستان چشم بریستول مراجعه کرد. در آن‌جا بیماری او نوروپاتی عصب بینایی (آسیب به اعصاب بینایی) تشخیص داده شد و آزمایش‌های بیشتر نشان می‌داد که علت امر، تغذیه‌ای بوده است. او دارای چندین کمبود تغذیه‌ای ازجمله کمبود ویتامین B12، ویتامین D، مس و سلنیوم بود و سطح بالایی از روی داشت.

تراکم مواد معدنی استخوان‌های او نیز احتمالا به‌علت پایین بودن سطح ویتامین D، بسیار پایین بود. جاسپر اعتراف کرد که او از زمان دبستان عادت به مصرف غذاهای بی‌کیفیت داشته است. او هر روز غذاهایی مانند چیپس، نان سفید، ژامبون و سوسیس می‌خورد. با اینکه برای درمان کمبودهای خود از مکمل‌های تغذیه‌ای استفاده کرد، ولی بینایی او بهبود نیافت.

بدون مصرف مکمل‌ها، رژیم غذایی بی‌کیفیت یا رژیم غذایی وگان سختگیرانه منجر به بروز مشکلات جدی سلامتی می‌شود

پژوهشگران در این مطالعه‌ی موردی که در مجله‌یAnnals of Internal Medicine منتشر شده است، به این نتیجه رسیدند که رژیم غذایی بی‌کیفیت و مصرف محدود ویتامین‌ها و مواد معدنی منجر به آغاز نوروپاتی عصب بینایی در جاسپر شده است. بیماری مذکور نوعی اختلال عملکرد در عصب بینایی است که در بینایی نقش مهمی دارد. این بیماری یک عارضه‌ی جانبی نادر ولی شدید ناشی از چندین نوع کمبود تغذیه‌ای است.

کمبود ویتامین‌های B1 (تیامین)، B2 (ریبوفلاوین)، B3 (نیاسین)، B6 (پیریدوکسن)، B9 (فولات)، B12 (کوبالامین) و مواد معدنی آهن، کلسیم و منیزیم می‌تواند موجب نوروپاتی عصب بینایی شود و اگر درمورد سابقه‌ی تغذیه‌ای بیمار اطلاعاتی در دست نباشد، این وضعیت به‌راحتی با سایر اختلالات اشتباه گرفته می‌شود. اگر مشکل سریعا تشخیص داده شود، بازگشت‌پذیر است اما اگر بدون درمان باقی بماند می‌تواند منجر به آسیب ساختاری دائمی به عصب بینایی و نابینایی شود که درمورد جاسپر اتفاق افتاد.

کمبودهای تغذیه‌ای بسیار رایج بوده و حدود ۲ میلیارد نفر در سرتاسر جهان دچار آن هستند. در کشورهای دارای درآمد کم و متوسط، فقر و مصرف ناکافی مواد غذایی علت‌های اصلی کمبود ریزمغذی‌ها هستند. البته کمبود ریزمغذی‌ها در کشورهای دارای درآمد بالا مانند بریتانیا نیز دیده می‌شود. در این کشورها، کمبودها معمولا ناشی از سوء جذب (مشکلات روده‌ای که با جذب مواد مغذی مهم در معده تداخل ایجاد می‌کنند)، مصرف مواد مخدر یا رژیم غذایی ضعیف در ترکیب با مصرف الکل و سیگار است. اگرچه در کشورهای توسعه‌یافته معمولا علت این کمبودها مستقیما رژیم غذایی نیست اما رفتار نامناسب کودکان درمورد انتخاب غذاها، پیش‌بینی‌کننده‌ی رفتار افراد بالغ و بروز کمبودهای تغذیه‌ای در مراحل بعدی زندگی است.

همچنین روندهای اخیر در زمینه‌ی مصرف غذا می‌تواند موجب شود که نوروپاتی عصب بینایی ناشی از تغذیه شایع‌تر شود. به‌عنوان مثال، مصرف گسترده‌ی غذاهای بی‌کیفیت به‌جای غذاهای مغذی و افزایش محبوبیت وگانیسم می‌تواند منجر به کمبود ویتامین‌های D و B12 شود زیرا ماهی، گوشت، تخم‌مرغ و لبنیات منبع اصلی این ویتامین‌ها هستند. بدون مصرف مکمل‌ها ‌یا غذاهای غنی‌شده، وگانیسم شدید می‌تواند منجر به نابینایی برگشت‌ناپذیر شود.

بیشتر ما از ارتباط بین مصرف غذاهای بی‌کیفیت و سلامتی سیستم قلبی‌عروقی، چاقی و سرطانآگاه هستیم اما افراد کمی اطلاع دارند که کمبودهای تغذیه‌ای تاثیر شدیدی روی بینایی دارد.

منبع : برنا