معرفی محصولات توانبخشی که به عشق معلولان ساخته شدند
24 آذر 1398
اواسط آذرماه در روزی که به صورت اتفاقی مقارن با "روز جهانی افراد دارای معلولیت" بود، مهمان جوانان و مخترعانی از "مرکز رشد فناوری تجهیزات پزشکی و توانبخشی دانشگاه علوم بهزیستی" بودیم که با استفاده از توان علمی و بر پایه تحقیقات خود، ابزارهایی را ساخته یا توسعه داده‌اند که می‌تواند به کمک فناوری، بخشی از سهم معلولان از زندگی عادی، همچون کار با رایانه یا شبکه‌های اجتماعی را به آن‌ها بازگرداند.
در زندگی روزمره خود که به کمک ابزارها و تکنولوژی در حال آسان‌تر شدن است، کمتر به زندگی معلولان فکر می‌کنیم؛ در فیلم‌ها و سریال‌ها کمتر معلولان را می‌بینیم و به طور کلی در جامعه ما معلولان قشر فراموش‌شده‌ای هستند که هر از گاهی از افتخارآفرینی‌های آن‌ها در عرصه ورزش یادی شده یا اینکه نهایتاً در مناسبت‌هایی که به آن‌ها اختصاص دارد، به مشکلات آن‌ها پرداخته می‌شود.
این در حالی است که معلولان به اندازه افراد سالم حق دارند در آسایش و رفاه باشند و از زندگی لذت ببرند؛ آن‌ها گاه به دلایل مادرزادی و گاه به خاطر تصادف یا وقایع دیگر دچار معلولیت شده‌اند؛ اما تلخی یا شاید، شیرینی ماجرا آن‌جاست که ذهن این افراد همچون پیش از زمان معلولیت کار می‌کند، اما کمتر ابزاری به وجود آمده تا به کمک آن بتوانند از توانایی ذهنی خود استفاده کنند.
روزی که مهمان مرکز رشد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی بودیم، با دانشجویان و مخترعانی هم‌صحبت شدیم که با استفاده از توان علمی و بر پایه تحقیقات خود، ابزارهایی را ساخته یا توسعه داده‌اند که می‌تواند به کمک فناوری، بخشی از سهم معلولان از زندگی عادی، همچون کار با رایانه و تعامل از طریق شبکه‌های اجتماعی را به آن‌ها برگرداند.
برخی از محصولات آن‌ها نیز با اهداف درمانی و در جهت انگیزه‌بخشی به معلولان برای انجام تمرینات و فعالیت‌های فیزیکی طراحی شده بودند که تمرین سنتی و کسل‌کننده را به محیطی بازی‌گونه برده و از این طریق می‌توانند به معلولانی که امکان بهبود وضعیت را دارند، کمک کنند تا زودتر در مسیر بهبودی و سلامت قرار گیرند.
در ادامه این گزارش، گفت‌وگوهای خبرنگار ایسنا با سازندگان محصولاتی که مختص توانخواهان و معلولان جسمی-حرکتی طراحی و ساخته شده را می‌خوانید.
تولید محتوای تخصصی و عمومی مورد نیاز در حوزه توانبخشی؛ با چشم‌انداز تبدیل به یک ناشر تخصصی بین‌المللی
یک شرکت فناور مستقر در مرکز رشد فناوری تجهیزات پزشکی و توانبخشی در کنار ایجاد یک کلینیک درمانی برای توانخواهان، اقدام به اخذ مجوز انتشارات از اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی کرده و در حوزه توانبخشی محتوای عمومی و تخصصی تولید می‌کند.
الهه فرجی، مسئول تحقیق و توسعه این شرکت فناور در گفت‌وگو با ایسنا با بیان اینکه شروع به کار این شرکت با ۳ نفر ( با همراهی یکی از سابقه‌داران حوزه اورتز و پروتز و یک متخصص حوزه مهندسی پزشکی) بوده است، توضیح داد: پیش‌تر در پژوهشکده مهندسی علوم پزشکی جانبازان مشغول به انجام کار پژوهشی بودیم که بعد با همان تیم تصمیم به راه‌اندازی شرکت خصوصی گرفتیم. کار ما ابتدا با تأسیس کلینیک آغاز شد؛ در کنار آن اقدامات جانبی انجام دادیم و مجوز یک انتشارات را از اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کردیم.
وی هدف از فعالیت در حوزه نشر را تولید محتوای تخصصی و عمومی مورد نیاز در حوزه توانبخشی عنوان و اظهار کرد: در این حوزه چالش‌های بسیاری وجود دارد؛ به‌ویژه اگر موضوع فعالیت تخصصی باشد. زیرا آنچه در این حوزه آگاهی‌دهنده به عموم مردم باشد کم است. به عنوان مثال همه خانواده‌ها با سالمند (پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها) درگیر هستند، اما هیچ‌کدام نمی‌دانند چطور با سالمند رفتار کنند و کتاب مرجع خوبی در این حوزه وجود ندارد. این در حالی است که کشورهای توسعه‌یافته از نظر فناوری‌های توانبخشی سطح بسیار بالایی دارند.
مسئول تحقیق و توسعه این شرکت مستقر در مرکز رشد فناوری تجهیزات پزشکی و توانبخشی با اشاره به اینکه قصد داریم طی یک بازه زمانی ۳ ساله به یک شرکت انتشاراتی بین‌المللی در حوزه توانبخشی تبدیل شویم، گفت: محتوای تخصصی دو شاخه دارد که یکی برای عموم مردم است و ما آگاهی‌بخشی در این شاخه را هدف قرار داده‌ایم. در قسمت تخصصی با توجه به ارتباطاتی که با اساتید این حوزه داریم، تمایل داشتیم در زمینه کتب تخصصی به صورت حرفه‌ای (برای دانشجویان و افراد تحصیل کرده مرتبط با ما) کار کنیم.
فرجی ادامه داد: توانبخشی حوزه‌ای است که می‌تواند با شاخه‌هایی همچون مهندسی، الکترونیک، مکانیک و ... پیوند پیدا کند و به دنبال آن کارهای خوبی انجام شود؛ به شرط آنکه رشته‌های فنی دانش توانبخشی پیدا کنند.
وی با اشاره به اینکه انتشارات دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی از قوی‌ترین ناشران حوزه توانبخشی است، اظهار کرد: سعی می‌کنیم انتشار محتوا را به صورت حرفه‌ای انجام دهیم؛ به طوری که متن ترجمه شده در چند مرحله به دست یک مترجم حرفه‌ای، سرویراستار و در نهایت ویراستار تخصصی و حرفه‌ای اصلاح می‌شود.
این کارشناس اورتز و پروتز افزود: برای انتشار اولین آثار، تقریباً ۸۰ درصد راه را رفتیم و ان‌شاء‌الله تا آخر سال محتوایی را در رابطه با استانداردهای فناوری چاپ می‌کنیم.
فرجی با بیان اینکه انتشار محتوا در ایران با چالش‌های بسیاری همراه است، خاطرنشان کرد: آنچه حائز اهمیت است، این است که ما در این حوزه شروع به فعالیت کردیم و می‌خواهیم از یک شرکت انتشاراتی سطح متوسط به یک شرکت بزرگ ارتقا پیدا کرده و در یک بازه زمانی ۳ تا ۵ ساله به یک شرکت انتشاراتی بین‌المللی تبدیل شویم.
وی یادآور شد: منظور از بین‌المللی این است که بتوانیم در حوزه تخصصی توانبخشی به زبان‌های دیگر محتوا تولید کرده و محتوای خود را در دنیا منتشر کنیم. انتشارات زیادی همچون اشپرینگر و ... هستند که محتوای بین‌المللی تولید می‌کنند، اما انتشارات بین‌المللی در ایران (که ثبت شده و مستند باشد) نداریم.
معرفی محصول "اورتز لیونایز" یا "اورتز اصلاحی ستون فقرات"
احسان غلامی، عضو تیم سازنده اورتز لیونایز در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به تولید هشت محصول فناورانه در این شرکت، به معرفی محصول "قطعات لیونایز" یا "اورتز اصلاحی ستون فقرات" پرداخت و توضیح داد: لیونایز اسم خاصی است که برای این اورتز استفاده شده است؛ چند نوع انحراف در ستون فقرات وجود دارد که یکی از آن‌ها "اسکولیوز" یا انحراف جانبی ستون فقرات است.
وی ادامه داد: این نوع انحراف به دلیل سبک زندگی نادرست فرد یا اختلالات مادرزادی به وجود می‌آید. استفاده از این اورتز اصلاحی قبل از رسیدن به سنین رشد باعث می‌شود انحراف ستون فقرات فرد اصلاح شود.
عضو سازنده این محصول در پاسخ به اینکه تولید اورتز اصلاحی ستون فقرات برای اولین بار در کشور ما انجام شده یا تکنولوژی آن از خارج کشور وارد شده است، توضیح داد: تولید این محصول در سال ۹۶ کلید خورد. این محصول آن زمان در فرانسه با هزینه بسیار بالا معادل ۸۰۰ یورو برای ساخت قطعات محصول، تولید می‌شد.
غلامی افزود: با توجه به اینکه مراجعه‌کنندگان به کلینیک‌ها زیاد بودند، برنامه‌ای ترتیب دادیم و ابتدا ۳۵ نمونه از همان محصول خارجی ساختیم و برای بیماران مختلف استفاده کردیم. بعداً قطعات این محصول را ساختیم و محصول را تولید کردیم.
وی افزود: به منظور آموزش کلینیک‌ها و دانشگاه‌ها برای استفاده از محصول، برای دانشگاه‌های مختلف از جمله دانشگاه مشهد، اصفهان، برخی کلینیک‌های دانشگاه تهران و همدان کارگاه‌های آموزشی برگزار کردیم و توانستیم محصول را با قیمت یک دهم نمونه خارجی عرضه کنیم.
این دانشجوی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی در پاسخ به اینکه چه مرحله‌ای از کار بیش از همه برای آن‌ها چالش‌برانگیز بوده است، توضیح داد: در حوزه فناوری مدیران این تفکر را دارند که وقتی به فناور وام می‌دهند، کار تمام است. این در حالی است که این حق کپی کردن است. به شما بودجه‌ای برای تولید می‌دهند، اما شما هیچ حمایتی در بازار نمی‌شوید و از شما این توقع هست که با محصولی که بازار جهانی را دارد، رقابت کنید.
غلامی تصریح کرد: مراکزی که زیر نظر سازمان‌های مختلف فعالیت می‌کنند، به تازگی به محصولات تولید داخل روی آورده‌اند، در حالی که ما دوست داریم همیشه همین‌طور باشد؛ نه اینکه زمانی که واردات نیست، از ما بخواهند محصول تولید کنیم؛ اما مثلاً سه سال بعد ناگهان درهای واردات به کشور باز شود! مشابه این اتفاق چند سال پیش افتاد. بنابراین بزرگ‌ترین مشکل همین است، وگرنه برای انتقال تکنولوژی، مهندسی معکوس، تولید کردن، پایین آوردن هزینه‌ها، جلوگیری از خروج ارز و ... هیچ مشکلی نداریم.
وی با بیان اینکه محصول فوق در کلینیک‌های اورتز پروتز عرضه می‌شود، گفت: بعد از مراجعه بیمار به کلینیک، کلینیک اقدام به قالب‌گیری پروتز با استفاده از سیستم اسکنرهای سه‌بعدی می‌کند و قالب تراشیده شده را مختص آن فرد (با توجه به ناحیه انحراف، زاویه آن، مهره درگیر شده، میزان انحراف و ...) می‌سازد.
عضو تیم سازنده اورتز لیونایز با اشاره به مزایای این اورتز، اظهار کرد: مشکل اورتزهای قبلی این بود که به دلیل زمخت‌تر بودن آن‌ها، کیفیت زندگی فرد تحت تأثیر قرار می‌گرفت و همچنین فرد بایستی هر چند وقت یک‌بار آن را عوض می‌کرد. این در حالی است که اورتزی که ما ساخته‌ایم، به مرور زمان قابل تغییر است و می‌توان فشاری که در انحراف هست را کم یا زیاد کرد.
غلامی افزود: این اورتز همچنین رینگ گردنی ندارد که برای فرد اذیت‌کننده باشد و هر چه بیشتر از آن استفاده شود، تأثیر بهتری می‌گذارد و این اورتز تأثیرپذیری خود را در کسانی که سن رشد آن‌ها به پایان نرسیده، به خوبی نشان می‌دهد.
وی با بیان اینکه دوره‌های استفاده از این محصول ۶ ماهه است، گفت: بعد از ۶ ماه استفاده، فرد به کلینیک مراجعه می‌کند و البته اورتز نیز هر سه ماه یک‌بار تنظیم می‌شود. بعد از ۶ ماه استفاده، از ستون فقرات بیمار عکس گرفته شده و پدهای اورتز تقویت می‌شوند. این در حالی است که بر اساس این محصول کارهای تحقیقاتی و پایان‌نامه‌های دانشگاهی را تعریف کردیم و جنبه‌های مختلف تأثیرپذیری آن در بیمار از جمله کیفیت زندگی، درد و ... را سنجیدیم.
معرفی محصول "واکر فیدبکی با قابلیت ارائه برنامه درمانی"
افشین نعمتی، دانشجوی ترم ۵ رشته کاردرمانی دانشگاه علوم بهزیستی در گفت‌وگو با ایسنا نام محصول خود را که به صورت مشترک با یک دانشجوی دیگر همین رشته به نام نادیا عرب احمدی تولید کرده است، "واکر فیدبکی با قابلیت ارائه برنامه درمانی" عنوان کرد و توضیح داد: از اسفند ماه سال گذشته در حال کار بر روی این واکر هستیم و به تازگی توانستیم نمونه آزمایشی آن را ارائه کنیم.
وی تشریح کرد: در هر یک از دسته‌های واکر لودسل (اسنسور اندازه‌گیری وزن) قرار دادیم که آن وزن ورودی روی هر یک از دسته‌های واکر را به صورت مجزا، میانگین و کلی بر روی نمایشگر نشان می‌دهد.
این دانشجوی رشته کاردرمانی توضیح داد: این واکر می‌تواند در بیمارانی که دچار فلج یک‌طرفه هستند، تأثیر داشته باشد و نشان دهد که سمت فلج نسبت به سمت سالم چقدر دچار کاهش ناتوانی شده است. این واکر همچنین نشان می‌دهد وضعیت اندام تحتانی بیماری که به کلینیک مراجعه کرده، چطور است و تا چه میزان وزن را می‌تواند تحمل کند و برای ارزیابی اولیه می‌تواند در کلینیک‌های کاردرمانی و کلینیک‌های فیزیوتراپی استفاده شود.
نعمتی ادامه داد: بعداً که به فرض مشخص شود سمت راست بدن فرد تنها می‌تواند ۳۰ درصد از وزن تنه و اندام تحتانی را تحمل کند، حساسیت ویبراتورهای داخل واکر را به گونه‌ای تنظیم می‌کنیم که اگر وزن بیش از حدی روی لوسل‌ها وارد شود، ویبراتورها شروع به لرزش می‌کنند و این پیام را به بیمار می‌دهند که وزن بیش از حدی روی واکر انداخته و باید از توان بدنی خودش استفاده کند.
وی خاطرنشان کرد: این باعث می‌شود تقویت عضله اندام تحتانی فقط به کلینیک‌های توانبخشی محدود نشود و بیمار می‌تواند در منزل یا داخل خیابان هم به وسیله این واکر، از حداکثر توان و ظرفیت اندام تحتانی‌اش استفاده کند.
دبیر انجمن علمی دانشجویی فناوری‌های نوین توانبخشی یادآور شد: حدوداً ۷۰ درصد وزن فرد توانخواه روی واکر اعمال می‌شود و با توجه به مرحله درمانی و قدرت عضلانی، می‌توان حساسیت را تنظیم کرد تا توانخواه بتواند به تدریج وزن کمتری را روی واکر انداخته و از قدرت اندام تحتانی خودش استفاده کند.
نعمتی تأکید کرد: در عین حال یک رویکرد ۲۴ ساعته داریم که درمان به زندگی فرد وارد شده و استقلال او در زندگی را بالاتر ببرد. ماهیت رشته کاردرمانی نیز این است که فرد با هر درجه از توانایی بتواند به استقلال برسد و ما نیز محصولمان را طوری تهیه کردیم که فرد را به تدریج به استقلال برساند.
وی اضافه کرد: قرار است تا محصول ما به صورت یک مقاله پژوهشی در کلینیک‌ها مورد استفاده قرار گرفته و نتیجه آن در قالب یک مقاله منتشر شود. البته در حال حاضر هم چند مشتری داریم، شرکت‌هایی خواسته‌اند محصول ما را تجاری‌سازی کنند و همچنین محصول، مورد تأیید اساتید متخصص قرار گرفته است.
این دانشجو تصریح کرد: نسخه تجاری‌سازی این محصول به قالب‌گیری و مسائل دیگر مرتبط است که قالب‌گیری آن نیازمند بودجه کلان است. حمایتی که تاکنون برای تولید پروتوتایپ این محصول دریافت کردیم، خیلی خوب بوده و مدیر مرکز رشد و مدیر توسعه فناوری دانشگاه، بدون چشم‌داشت، حتی در طراحی این محصول نیز به من کمک کرده‌اند.
توسعه یک "ابزار عمومی بیوفیدبک" به منظور انگیزه‌بخشی به معلولان و درمانگر برای ادامه درمان
امین اصغرزاده، مدیر تحقیق و توسعه شرکت سازنده ابزار عمومی بیوفیدبک در گفت‌وگو با ایسنا ضمن معرفی این محصول، توضیح داد: این ابزار این قابلیت را دارد که انواع تمرین‌های حرکتی را که برای توانبخشی‌های جسمی-حرکتی داده می‌شود، در قالب یک محیط کامپیوتری و بازی‌گونه برنامه‌ریزی کرده و بازخورد انجام فعالیت فیزیکی را به صورت آنی به بیمار و درمانگر بدهد، همچنین کیفیت انجام حرکات را به صورت کمی شده گزارش بدهد.
وی با اشاره به اینکه این ابزار بیماران نورولوژیک، کودکان فلج مغزی (CP)، بیماران دچار سکته مغزی و انواع بیماری‌های نورولوژیک را هدف قرار داده است، افزود: تمرین‌هایی که بیماران به صورت سنتی با اعمال فشار به بالشتک‌های بادی انجام می‌دادند، به عنوان مثال برای پنجه، این‌طور بود که بیمار به تعداد مشخص و با کیفیت خاصی یک اسفنج یا توپ بادی را فشار دهد.
عضو تیم سازنده این محصول خاطرنشان کرد: سیستم بیوفیدبک این امکان را ایجاد می‌کند که کیفیت عملی که بیمار انجام داده را به خودش بازخورد دهیم. مکانیزم عمل این دستگاه به صورت کاملاً پنوماتیکی است، به این صورت که فشار هوا را تثبیت و اندازه‌گیری می‌کند و بعد از آن که سیم اتصال‌دهنده به بالشتک بادی وصل شود، بازخورد حرکت بر روی نمایشگر نشان داده می‌شود.
اصغرزاده اضافه کرد: علاوه بر این‌ها، این ابزار دارای ابزارهای برنامه‌ریزی برای درمانگری است که می‌خواهد بداند بیمار فرآیند درمان را با چه کیفیتی طی می‌کند. بر این اساس پارامترهای مورد نظر همچون آستانه اعمال قدرت، مدت زمان نگهداری کاف و ... به صورت برنامه به سیستم کامپیوتری بدهد و ببیند که آیا بیمار تمرین را با کیفیت مورد نظر درمانگر انجام داده است یا خیر.
وی اظهار کرد: ویژگی این سیستم این است که نیازی به تهیه یک ابزار جداگانه برای هر یک از اندام‌های بدن نیست و این ابزار می‌تواند به هر نوع بالشتکی وصل شده و بازخورد انجام تمرین‌ها را، از تمرین‌های بسیار ظریف برای انگشتان دست تا انواع تمرین‌های بالاتنه و پایین تنه (ایستادن، بالانس یا توانبخشی‌های عضلات کف لگنی برای کنترل ادرار) به بیمار و درمانگر بدهد.
عضو تیم سازنده این محصول، با بیان اینکه نرم‌افزارهای مختلفی در این ابزار طراحی شده است، گفت: بنابراین درمانگر می‌تواند انواع تمرین‌ها با هدف‌های مختلف را طراحی کرده و به بیمار ارائه دهد.
اصغرزاده تأکید کرد: با توجه به اینکه برای کودکان افزایش انگیزه برای انجام تمرینات را مدنظر داشتیم، دو بازی نیز در این ابزار طراحی کردیم که همان تمرین‌های کسل‌کننده سنتی است که در قالب بازی انجام شده و به بیمار انگیزه بیشتری برای ادامه درمان می‌دهد. از سوی دیگر تحقیقات نشان داده که افزایش امتیاز افراد در بازی‌ها با افزایش توانایی آن‌ها طی جلسات مختلف همبستگی دارد.
وی با بیان اینکه نمونه تجاری شده این محصول آماده و در حال ورود به بازار است، گفت: این محصول نسبت به نمونه‌های خارجی آن، این ادعا را دارد که از لحاظ کاربردپذیری (امکان تطبیق با اندام‌های مختلف بدن) و نیز از لحاظ تعداد نرم‌افزارها و قیمت با مشابه خارجی اختلاف زیادی دارد. این در حالی است که صفر تا صد این محصول را شرکت خودمان طراحی و پیاده‌سازی کرده است.
معرفی محصول تخته پرش هوشمند به منظور تلفیق تمرین‌های حرکتی معلولان با بازی
مدیر تحقیق و توسعه شرکت مستقر در مرکز رشد دانشگاه علوم بهزیستی با اشاره به محصول "تخته پرش هوشمند"، توضیح داد: یکی دیگر از ابزارهایی که در مرکز رشد دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی توسعه داده‌ایم، تخته پرش یا ترامپولین هوشمند است.
اصغرزاده تشریح کرد: هدف از این ابزار این است که انجام تمرین‌ها و فعالیت‌های فیزیکی و ورزشی که ممکن است انجام دادن آن‌ها خسته کننده باشد را با تلفیق محیط‌های بازی‌گونه آسان‌تر کند.
وی با بیان اینکه تخته پرش را به مجموعه‌ای از سنسورها مجهز کرده‌ایم، افزود: با تلفیق ترامپولین سنسوردار و محیط‌های بازیگونه‌ای که در تبلت‌ها، گوشی‌های هوشمند و کامپیوترها هست، این امکان را ایجاد کردیم که فعالیت فیزیکی به یک کنترل در محیط بازی‌گونه تبدیل شود.
معرفی ابزار توانبخشی شانه، زانو و لگن
عضو تیم سازنده "ابزار توانبخشی شانه، زانو و لگن" سپس به معرفی این ابزار پرداخت و گفت: هدف این ابزار این بوده که حرکات برای توانبخشی شانه، زانو و لگن را بتوان بدون اصطکاک، به راحتی و بدون نیاز به فشار انجام داد.
اصغرزاده اضافه کرد: این ابزار قابلیت این را دارد که کش‌های مخصوص فیزیوتراپی به آن وصل شده و سطح سختی مختلف را داشته باشد.
ساخت ابزارهای واسط انسان-رایانه برای معلولان با سطوح مختلف ضایعات نخاعی
وی در ادامه با اشاره به ابزارهای واسط انسان-رایانه، تشریح کرد: یکی از حوزه‌های جدیدی که تحقیق و توسعه حول محور آن را شروع کردیم، حوزه ابزارهای واسط انسان –رایانه است.
این مخترع با بیان اینکه کار بر روی این حوزه بنا بر نیاز طیف گسترده‌ای از توانخواهان با ضایعات و معلولیت‌های مختلف انجام گرفته است، توضیح داد: در حوزه‌های مختلف برای آموزش و انجام فعالیت‌های شغلی و همچنین برای انجام انواع فعالیت‌هایی که افراد در آن‌ها نیاز به کار با رایانه دارند، معلولان و توانخواهان نیاز به برقراری ارتباط با کامپیوتر دارند.
اصغرزاده با اشاره به اینکه انواع ابزارهای واسط انسان-رایانه برای معلولان را مورد مطالعه قرار داده‌ایم، اظهار کرد: این ابزار برای معلولینی است که امکان حرکت دست را دارند، اما به دلیل ضایعه‌ای که دارند امکان حرکت ظریفی همچون کلیک کردن موس را ندارند.
وی خاطرنشان کرد: در این ابزار کلیک‌های موس را به شکلی درآوردیم که معلول یا توانخواه بتواند به راحتی آن را کلیک کرده و انواع عملیات‌هایی همچون راست کلیک، چپ کلیک، دابل کلیک، انتخاب گزینه و رها کردن آن را انجام دهد.
مدیر تحقیق و توسعه شرکت سازنده این محصول در پاسخ به اینکه این ابزار آیا برای معلولانی که قبل از بروز ضایعه با رایانه کار تخصصی انجام می‌داده‌اند نیز کار راه‌انداز هست یا خیر، تصریح کرد: این موضوع به سطح ضایعه بستگی دارد. این ابزار به عنوان مثال برای مورد خاصی که دستش را بتواند حرکت دهد، اما امکان حرکت مچ به پایین را ندارد، به صورت سفارشی ساخته می‌شود.
اصغرزاده اضافه کرد: در حال توسعه یک ابزار دیگر نیز هستیم که برای معلولانی طراحی شده که به خوبی امکان حرکت دست را نیز ندارند. همچنین در حال توسعه ابزار سومی هستیم که برای معلولان نخاعی گردنی ساخته شده و آن‌ها می‌توانند با حرکات لب، فوت کردن یا مکش کردن انواع فعالیت‌های رایانه‌ای را انجام دهند. محصول EMG نیز انواع حرکات موس را با الکترودهایی که روی سطح پوست متصل می‌شود به فرمان‌های حرکتی یا کلیک‌های مختلف موس تبدیل می‌کند.
وی افزود: این محصول سیگنال الکتریکی فعالیت‌های مختلف عضله‌هایی که هنوز توان حرکت را دارند (همچون ابرو یا گونه) به کلیک‌های مختلف موس تبدیل می‌کند؛ بنابراین چون طیف مختلفی از توانخواهان را داریم، باید برای هر یک، ابزار اختصاصی یا ابزار متناسب شده با شرایط فیزیکی و جسمی بیمار را طراحی کنیم و به عبارت دیگر در حال توسعه ابزارهای مختلف برای سطوح مختلف ضایعات نخاعی هستیم.
این مخترع در پاسخ به پرسشی در رابطه با قیمت ابزار واسط انسان-رایانه، تصریح کرد: این ابزارها نمونه خارجی دارند؛ اما یکی از دلایلی که توانخواهان ایرانی به این دستگاه‌ها دسترسی ندارند، قیمت بسیار بالای نمونه‌های خارجی این ابزار است.
اصغرزاده ادامه داد: به عنوان مثال نمونه خارجی موسی که ما برای توانخواهان طراحی کرده‌ایم، به ازای هر دکمه حدود ۸۰ یورو قیمت دارد، در حالی که ما با ۳۰۰ الی ۴۰۰ هزار تومان این ابزار را برای توانخواهی که مشتری آن بوده، توسعه داده‌ایم.
وی گفت: نمونه خارجی ابزاری که برای توانخواهان دارای ضایعه نخاعی گردنی طراحی کرده‌ایم، حدود ۲۵۰۰ الی ۳۰۰۰ دلار قیمت دارد. ما هنوز این ابزار را قیمت‌گذاری نکرده‌ایم؛ اما آن را در رده قیمتی ۲ الی ۳ میلیون تومان تولید می‌کنیم که تفاوت قیمتی ایجاد شده باعث می‌شود طیف وسیعی از توانخواهان که به دلیل بالا بودن قیمت امکان دسترسی به این ابزارها را نداشته‌اند، از این امکان بهره‌مند شوند.
مدیر تحقیق و توسعه این شرکت فناور مستقر در مرکز رشد دانشگاه علوم بهزیستی یادآور شد: ایجاد رابط انسان-رایانه تخصصی برای توانخواه ابزار ارزشمندی است که امکان آموزش فرد، فعالیت شغلی، داشتن ارتباطات اجتماعی از طریق اپلیکیشن‌های ارتباط اجتماعی را فراهم می‌آورد. از طرفی بسیاری از کارهای ما در محیط‌های نرم‌افزاری و کامپیوتری انجام می‌شود و متأسفانه توانخواهان ما به دلیل تفاوت قیمت، تا به حال امکان دسترسی به آن‌ها را به شکلی که باید، نداشته‌اند.
اصغرزاده گفت: هدف ما این است که با توسعه ابزارها بتوانیم طیف قابل قبولی از نیازهای توانخواهان کشور را برآورده کنیم.
وی در پاسخ به اینکه آیا چشم‌اندازی مبنی بر اینکه سازمان‌ها ابزارهای فوق را برای معلولان جسمی- حرکتی فراهم آورند وجود دارد یا خیر، گفت: طبیعتاً این ایده بسیار خوبی است؛ اما مسئله‌ای که هست، این است که فناوری سیستم‌های واسط انسان-رایانه، صرف تولید ابزار نیست؛ بلکه شما نیاز به تولید فناوری، متخصصان کاردرمانی و بالین برای آموزش استفاده از این ابزارها، حمایت نرم‌افزاری و برنامه‌ریزی سازمان‌ها و ارگان‌ها دارید.
محصولی به منظور ایجاد انگیزه مضاعف برای انجام تمرینات در بیماران دچار سکته مغزی
عضو تیم سازنده محصول دستکش موزیکال افزود: دستکش توانبخشی بازی‌گونه، دستگاهی است که برای توانبخشی حرکات ظریف به‌خصوص حرکات انگشتان طراحی شده که در مواردی همچون سکته مغزی از کار می‌افتند و نیاز به این هست که بیمار در طول روز، به صورت مستمر و با حجم قابل قبولی تمرینات خود را به صورت روزمره انجام دهد.
اصغرزاده ادامه داد: تحقیقات نشان داده تنها حدود ۳۰ درصد از بیماران تمریناتی که به آن‌ها برای انجام در محیط‌های غیرکلینیکی داده شده را انجام می‌دهند و خود را به انجام تمرینات در محیط کلینیک محدود می‌کنند. این تمرینات خسته‌کننده بوده و نیاز به انگیزه مضاعفی برای انجام دارند. این در حالی است که فرد توانخواه دارای ضایعه‌ای است که انجام تمرینات را برای او دشوارتر می‌کند.
وی توضیح داد: یکی از تمرین‌های توانبخشی تکلیف شمارش هست که در این تکلیف از بیمار خواسته می‌شود، انگشتان دستش را بشمارد. ما ابزاری توسعه دادیم که انجام این تمرین به یک کنترل در قالب بازی هیجان‌انگیز تبدیل شود که امکان تکرار مستمر تمرین را بدون خستگی برای بیمار فراهم آورد.
مرکز رشد فناوری تجهیزات پزشکی و توانبخشی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی از سال ۹۲ فعالیت خود را آغاز کرده و در ادامه فعالیت‌های خود دچار فراز و نشیب‌های زیادی شده، به طوری که مکان فیزیکی و تجهیزات کارگاهی خودش را از دست داده است. در حال حاضر در مکانی که در دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی به این مرکز اختصاص داده شده، ۱۴ شرکت مستقر شده و در این میان سه شرکت دانش‌بنیان هستند. این در حالی است که یک ساختمان دو طبقه و هر طبقه به مساحت ۶۵۰ متر برای این مرکز تصویب شده که ساختمان آن نیازمند مقاوم‌سازی، نماسازی داخلی و خارجی بر مبنای الگویی از مراکز رشد دیگر است و در صورت حمایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تا یک سال دیگر آماده بهره‌برداری خواهد بود.
منبع : ایسنا