نگاه شهروندان تهرانی به وضعیت مناسب‌سازی پایتخت
9 دی 1398
در نظرسنجی که شهرداری تهران از مناطق ۲۲ گانه انجام داده است، ۵۷ درصد از گفت‌وگو شوندگان معتقدند که امکانات و فضای شهری برای استفاده افراد دارای معلولیت مناسب نیست و آنان از اماکن عمومی نمی‌توانند استفاده کنند، در حالی که ۳۸ درصد برخلاف این گروه فکر می‌کنند و امکانات شهر را تا حدودی مناسب یا خیلی مناسب می‌دانند.
نظر پاسخگویان در مورد راحتی اماکن عمومی برای استفاده معلولان
| نامناسب و خیلی نامناسب |
تا حدودی مناسب
|
مناسب و خیلی مناسب
|
نمی‌دانم
|
| ۵۶.۸ |
۲۲ |
۱۶.۱ |
۵.۱ |
چیز زیادی تغییر نکرده است!
«زهرا علی‌اکبری» روشندلی است که با گروه دوم هم‌عقیده است و می‌گوید: تغییرات بسیار کمی را در زمینه اصلاح فضای شهری حس می‌کند. وی معتقد است: هنوز محیط شهری برای استفاده افراد دارای معلولیت مناسب نیست و چیز زیادی تغییر نکرده است.
علی‌اکبری ایراد کار را در آن می‌داند که در مناسب‌سازی فضای شهری اصلاً از نظر افراد دارای معلولیت استفاده نمی‌شود و با ناراحتی بیان می‌کند: «استفاده‌کننده، ما هستیم اما در طراحی و برنامه‌ریزی نادیده گرفته می‌شویم، مثلاً مسیر ویژه نابینایان طراحی شده است و انتظار می‌رود که هیچ مانعی نداشته باشند اما عصای ما گیر می‌کند و موتورهای پارک‌شده در طول مسیر مانع رفت‌وآمد ما هستند!» خواسته وی آن است که رعایت قانون مناسب‌سازی برای همه از مغازه‌دار، صاحبخانه‌ها تا مسئولان ادارات و بیمارستان‌ها و بانک‌ها و … تکلیف و وظیفه شود و بعد از نظارت کامل و تأیید رعایت اصل مناسب‌سازی، به ساختمان‌ها و اماکن عمومی پایان کار داده شود.
همکاری همگانی نتیجه می‌دهد
«ابراهیم کاظم مومن‌سرایی» رئیس دبیرخانه ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور معتقد است که تهران به‌عنوان پایتخت و محل تجمع مراکز مهم باید در زمینه مناسب‌سازی الگوی دیگر شهرهای کشور باشد. وی می‌گوید: اقدامات خوبی انجام شده اما این را هم قبول داریم که وضع معابر، ساختمان‌ها، فضاهای اداری و … مناسب نیست و به یک نهضت مناسب‌سازی و اقدام جهادی در تهران نیازمندیم.
مومن‌سرایی ادامه می‌دهد: اگر شهرداری‌ها ۱۳ قانون مناسب‌سازی شهری را از جمله در زمینه پیاده‌روها، پارک‌ها، مترو، ایستگاه‌های اتوبوس، عدم صدور پروانه برای دستگاه‌هایی که مناسب‌سازی نکردند، حمل ونقل و … به خوبی اجرا کنند ۷۰ درصد مناسب‌سازی کشور به صورت اصولی انجام شده است.
رئیس دبیرخانه ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور از تهیه یک تفاهم‌نامه در زمینه مناسب‌سازی شهری با همکاری شهرداری تهران خبر می‌دهد و بیان می‌کند: به دنبال آن هستیم که شهرداری وظایف خود را بهتر انجام دهد و ما نیز در زمینه رعایت استاندارد و مسائل فنی و نظارت و بازدید همکاری کامل خواهیم داشت تا در حوزه مناسب‌سازی فضای شهری، تهران یک الگو شود.
مومن‌سرایی معتقد است که مسئله بسیار مهمی که باید در کشور و به‌خصوص شهر تهران جا بیفتد، فرهنگ مناسب‌سازی است که باید همگان ضرورت آن را متوجه شوند.
وی با بیان این‌که تک‌بعدی نمی‌شود کاری کرد و هر چقدر هم ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور پیگیری کند در نبود همکاری همگانی فایده‌ای ندارد، ادامه می‌دهد: در این میان همه دستگاه‌ها از جمله صدا و سیما، وزارت ارشاد، وزارت ارتباطات، سازمان حمل و نقل و … باید دست به دست هم بدهند تا مشکلات معلولان حل شود.
مدیران شهری جدی نیستند
محمود کاری، مدیرعامل انجمن ندای معلولان ایران می‌گوید: هنوز بخش زیادی از محیط‌های شهری قابل استفاده نیست و حق افراد دارای معلولیت به‌عنوان بزرگ‌ترین اقلیت شهری نادیده گرفته شده است، مثلاً خیابان قدیمی لاله‌زار را در نظر بگیرید که در هیچ طرفش امکان رفت‌وآمد نیست! در خیابان‌های بالاتر از جمله بهار، دزاشیب و قیطریه هم اوضاع بدتر می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: البته نباید منکر اقدامات و طرح‌های مناسب شهری برای افراد دارای معلولیت شد و در تهران نسبت به سال‌های گذشته تغییرات خوبی انجام شده است اما یک مشکل اساسی به پشتیبانی و نگهداشت در این بخش برمی‌گردد؛ این‌که طرح و برنامه‌ای اجرا می‌شود اما در نبود نظارت دستگاه‌هایی که در رأس آن‌ها شهرداری دارای وظیفه است، تخریب می‌شود چه ثمری دارد جز هدر رفتن هزینه و کار اضافی!
وی مشکل دیگر را وجود مناطق غیرقابل اصلاح از جمله خیابان لاله‌زار می‌داند و به شهرداری پیشنهاد می‌دهد که در این مناطق به صورت موازی یک مسیر مثل مسیر دوچرخه تدارک ببیند و حتی مسیر مخصوص دوچرخه طوری طراحی شود که معلولان هم امکان تردد داشته باشند.
مدیرعامل انجمن ندای معلولان ایران هم از نادیده‌گرفته‌شدن افراد دارای معلولیت در برنامه‌های مناسب‌سازی محیط شهر گله‌مند است و می‌گوید: یک سر مشکلات به این برمی‌گردد که مدیران شهری وقت موضوع مناسب‌سازی و قوانین مربوط به این بخش را جدی نمی‌گیرند و علاوه بر بی‌توجهی به استانداردها، از نظر ان‌جی‌اوها نیز در مناسب‌سازی و نظارت توجه نمی‌شود. تا زمانی که شرایط و نیازهای این قشر درک نشود، کارها بی‌ثمر خواهد بود.
کاری ادامه می‌دهد: ستاد مناسب‌سازی شهرداری تهران شیوه‌نامه‌ای را در زمینه مناسب‌سازی تنظیم کرده است که مطابق با معیارهای اداره استاندارد است و در اختیار مناطق گذاشته شده اما شواهد نشان می‌دهد که آن‌ها اصلاً به آن توجهی نمی‌کنند!
وی برای نتیجه‌بخش بودن پروژه‌های مناسب‌سازی محیط شهری برای افراد دارای معلولیت پیشنهاد می‌دهد که در مناطق هر سه ماه یک‌بار کلاس آموزشی برای مدیران همه بخش‌ها برپا شود و همه معاونت‌های شهرداری مکلف شوند که از مشاوره و نظارت ان‌جی‌اوها و افراد دارای معلولیت که تجربه و دانش لازم را دارند، استفاده کنند.
در حد میانه قرار داریم
دکتر مصطفی بهزادفر، طراح شهری می‌گوید: تا ۱۵ سال پیش طرح‌ها و آیین‌نامه‌هایی مثل آیین‌نامه مناسب‌سازی فضای شهری برای افراد دارای معلولیت هیچ تأثیری در شهر نداشت و مناطق تهران ضد این قشر بودند! اما اوضاع امروز نسبت به گذشته تغییر کرده و شهرداری تهران کارهای بسیار خوبی کرده که اگر به همین ترتیب پیش برود و بتواند اعتبارات لازم را تأمین کند، حداقل در اصلاح پیاده‌روها آینده بسیار خوبی قابل تصور است.
وی به مقایسه دسترس‌پذیر بودن فضاهای شهر تهران با چند شهر جهان می‌پردازد و بیان می‌کند: در مقایسه با شهرهای آفریقایی مثل آبوجا یا الجزایر که در سطح اقتصادی و توسعه متوسطی هستند، وضع تهران، شیراز و اصفهان خیلی خوب است اما در قیاس با شهرهای اروپایی مثل بارسلونا، آمستردام، برلین و … که در مناسب‌سازی پیاده‌روها خیلی خوب کار کرده‌اند، عقبیم.
بهزادفر ادامه می‌دهد: در مناسب‌سازی پیاده‌روهای محیط شهر تهران در حد میانه هستیم و از نظر زمانی جایگاه خوبی داریم که حتی به نظر من اگر به کارمان ۳۰ درصد سرعت بدهیم می‌توانیم به پای اروپاییان برسیم.
وی در ادامه صحبتش یک مشکل بسیار بزرگ در تهران را پله‌های ورودی منازل، ساختمان‌های اداری و مراکز عمومی می‌داند و می‌گوید: ژاپن ۱۰ سال پیش آیین‌نامه‌ای مبنی بر حذف تدریجی پله‌ها تدوین کرد! اما افراد دارای معلولیت در تهران و دیگر شهرهای کشور همچنان با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند که مراکز عمومی و خدماتی پله‌های زیادی دارند و رمپ ورودی ندارند!
منبع : مهر