کودکان اوتیسم و دنیای پر از کلیشه‌های تکراری

کودکان طیف اوتیسم به دنیا آنقدر ساده نگاه می کنند که فکرشان از آنچه می بینند فراتر نمی رود و به اصطلاح در دنیای خودش غرق هستند.

به گفته بسیاری از کارشناسان و متخصصان روانشناسی میزان شیوع اختلالات طیف اوتیسم در ۲ دهه گذشته در سراسر جهان افزایش چشمگیری داشته و ایران نیز این قاعده مستثنی نبوده است.

سرعت رشد عجیب این بیماری به ظاهر ناشناخته شاید زنگ خطری برای جوامع باشد، چرا که اوتیسم با وجود اینکه هنوز نمی‌توان به‌طور قطع گفت یک بیماری است یا یک سبک خاص از درک، دیدن، شنیدن و زندگی، به سرعت در بین کودکان تازه متولد شده در حال افزایش است.

با این حال هنوز بسیاری از خانواده‌های درگیر این بیماری نتوانسته‌اند سطوح اولیه از درمان و توان‌بخشی‌های مداوم را برای کودکان خود به سرانجام برسانند.

براساس اعلام اداره کل بهزیستی استان قزوین هم اکنون ۲۵۵ نفر از طیف اوتیسم تحت پوشش این نهاد قرار دارند.

مادر کودک اوتیسم بودن، آسان نیست

مریم چگینی مادر کودک مبتلا به به طیف اوتیسم در خصوص این بیماری گفت: مادرانی که وظیفه همراهی کودکان مبتلا به اوتیسم را دارند به‌خوبی می‌دانند که درک مفهوم نگاه کودکان ما به زندگی بسیار متفاوت‌تر از دیگران است.

وی افزود: شاید خیلی‌ها تصور کنند کودک اوتیسمی فقط خجالتی است و در ارتباط برقرار کردن با دیگران دچار مشکل است ولی به قطع این فقط گوشه‌ای از مشکلات مرتبط با این بیماری است.

یکی دیگر از مادران دارای کودک اوتیسم با اشاره به مشکلات این کودکان گفت: سال‌های اول خیلی سخت بود و خاطرات خوشایندی از آن‌ ندارم، چیزهای ناشناخته زیادی وجود داشتند و در میهمانی های خانوادگی نیز به دلیل بی قراری فرزندم امکان حضور نداشتم.

الهه اکبری گفت: زمانی که متوجه شدم کودکم به اوتیسم مبتلاست قبول این واقعیت برایم سخت و حتی غیرقابل باور بود.

وی اضافه کرد: مادر یک بچه اوتیسم نمی‌تواند یک زندگی عادی داشته باشد و به زندگی عادی و استراحت بپردازد و باید اولویت را به بچه‌اش بدهد.

تشخیص زود هنگام نقش مهم در سیر بهبود مبتلایان به اوتیسم دارد
یک روانشناس کودک و نوجوان در قزوین با بیان اینکه به صورت تقریبی پسران چهار برابر دختران مبتلا اختلال طیف اوتیسم می‌شوند،گفت: تشخیص زودهنگام، تخصصی و آگاهانه نقش مهمی در آموزش مهارت‌ها به این گروه از کودکان ایفا می‌کند.

شیما رضایی افزود: علائم اختلال طیف اوتیسم در سال‌های اول زندگی و در طی مسیر رشدی بروز پیدا می‌کند به صورتی که نیمی از والدین پیش از ۱۲ ماهگی و ۸۰ درصد والدین پیش از ۲۴ ماهگی متوجه علائم این اختلال در کودکشان می‌شوند.

وی با بیان اینکه اوتیسم طیفی از اختلالات رشدی است که به طور معمول تحت نام اوتیسم (در خود ماندگی) شناخته می‌شود، اظهار کرد: افراد مبتلا به این اختلال بیشتر علایق یا الگوهای رفتاری محدود، تکراری و کلیشه‌ای از خود بروز می‌دهند.

رضایی تصریح کرد: اوتیسم یک اختلال عصبی-رشدی با دامنه‌ای از رفتارهاست که با مشکلاتی شدید در محدوده‌های رشدی چندگانه مانند پیوند اجتماعی و ارتباطی همراه است و فرد دارای اختلال مذکور دچار نقص در عملکرد اجتماعی و ارتباطی و دارای دایره علایق و فعالیت‌های محدود است.

این روانشناس کودک با بیان اینکه افراد مبتلا به اوتیسم در سه سطح تقسیم می‌شوند،افزود: سطح یک توانایی صحبت کردن همراه با تعامل اجتماعی اندک، سطح ۲ کمترین میزان تکلم و تعامل اجتماعی و سطح سه فقدان کامل تکلم و تعامل اجتماعی است که بسته به سطح اختلال خدمات آموزشی و توانبخشی به این افراد ارایه می شود.

رضایی با بیان اینکه اغلب کودکان مبتلا به اوتیسم در برقراری ارتباط و تعامل با سایرین دچار مشکل هستند، ادامه داد: تعدادی از افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم از تماس چشمی پرهیز می‌کنند و در برخی از افراد مبتلا آنان نسبت به نام خود واکنش نشان نمی‌دهند.

به گفته وی، نوزادان زودرس خطر بیشتری برای ابتلا به این اختلال دارند و البته این نوزادان همراه با وزن کم به دنیا می‌آیند که این مورد نیز از موارد افزایش ریسک اوتیسم به شمار می‌رود.

وی با اشاره به نشانه‌های تشخیص کودکان دارای اختلال طیف اتیسم شامل عدم ارتباط چشمی، ضعف در مهارت‌های ارتباطی، بی احساسی یا کم علاقگی به اطرافیان، به هم ریختگی با تغییر در محیط، اضافه کرد: برخی از کودکان مبتلا به اوتیسم در اولین ماه‌های تولد نشانه‌هایی از خود بروز می‌دهند و در بعضی دیگر، نشانه‌های بیماری تا ۲ سالگی و حتی بیشتر ظاهر نمی‌شود.

رضایی با بیان اینکه کودک مبتلا به اوتیسم دارای مهارت‌های ارتباطی متفاوتی هستند،ادامه داد: رشد برخی از کودکان تا حدود ۱۸ تا ۲۴ ماهگی طبیعی بوده و پس از آن یادگیری مهارت‌های جدید در کودک متوقف می‌شود و حتی برخی از مهارت‌های پیشین خود را از دست می‌دهد.

این روانشناس کودک و نوجوان، کودکان مبتلا به اوتیسم را کودکانی با نیازهای ویژه‌ دانست و تاکید کرد: افراد مبتلا با افزایش سن نیز به خدمات، حمایت و آموزش همچنان نیازمند خواهند بود.

وی با اشاره به مشکلات خانواده‌های دارای فرزند اختلال طیف اوتیسم افزود: پذیرش از جانب خانواده مقوله مهمی در ارائه خدمات به هنگام به فرد مبتلا است به طوری که در برخی موارد ممکن است والدین در مرحله انکار باقی بمانند و نتوانند مساله را بپذیرند، در حالی که پذیرش منطقی و مبتنی بر حل مسئله در خانواده بسیار مؤثر است.

رضایی ادامه داد: والدین دارای کودکان اوتیسم مجبور به تحمل فشارهای زیادی در زمینه درمانی و نگه داشتن تعادل بین مسوولیت‌های شغلی و تعهدات خانوادگی هستند و علاوه براین به دلیل هزینه‌های درمانی بالا بار مالی سنگینی بر دوش این خانواده‌هاست.

راه اندازی مجتمع آموزشی ویژه دانش آموزان اوتیسم در قزوین
رییس اداره آموزش‌ و پرورش استثنایی قزوین با بیان اینکه ۶۲ دانش‌آموز از طیف اختلال اوتیسم در استان مشغول تحصیل هستند، گفت: دانش‌آموزان اوتیسم با توجه به اختلال در یادگیری نیاز به امکانات بیشتری نسبت به افراد عادی دارند.

معرفت الله احمدی افزود: هنگام مراجعه کودک و والدینش برای طرح سنجش سلامت، پرسشنامه‌ای به آنها داده می‌شود که در آن سوالاتی پیرامون بیماری اوتیسم آمده است و در این مرحله دانش آموز مبتلا به این بیماری شناسایی می‌شود.

وی با بیان اینکه بیش از ۹۰ درصد دانش آموزان اوتیسم پسر هستند،اظهار کرد: امسال یک مجتمع آموزشی ویژه دانش آموزان اوتیسم در شهر قزوین با معلمان متخصص ایجاد شده که بیش از ۸۰ درصد امکانات این واحد آموزشی با کمک خیران تجهیز شده است.

احمدی همچنین با اشاره به اینکه کلاس‌های این دانش آموزان در سه تا پنج نفر است، افزود: با توجه به شرایط خاص برخی از این کودکان باید آموزش‌های انفرادی ویژه‌ای توسط معلمان خبره و آموزش دیده به این افراد داده شود.

این مسوول افزود: کودکان اوتیسم آموزش‌های خاصی دارند که در استان قزوین از روش‌های مدرن و روز دنیا از جمله روش درمانی تیچ استفاده می‌شود.

احمدی خاطرنشان کرد: مربیان و معلمان این گروه از دانش‌آموزان، آموزش‌ها و دوره‌های خاص آموزشی را گذرانده‌اند تا با استفاده از آخرین شیوه‌های تدریس به آموزش بپردازند.

وی یادآور شد:همچنین قزوین دارای پیشرفته‌ترین سالن اوتیسم به همت خیرین است که هم اکنون در حال خدمات رسانی به این قشر از جامعه است.

۲۵۵ فرد دارای اتیسم تحت پوشش بهزیستی قزوین هستند
مدیرکل بهزیستی استان قزوین نیز در رابطه با خدمات این دستگاه به کودکان دارای اوتیسم گفت: ۲۵۵فرد دارای اختلال اوتیسم تحت پوشش بهزیستی استان قزوین قرار دارند و از خدمات این دستگاه بهره‌مند هستند.

علی دهباشی پور با اشاره به مهم ترین خدمات ارائه شده به افراد دارای اختلال اوتیسم، اظهار کرد: یک مرکز آموزشی و توانبخشی روزانه اوتیسم در استان قزوین فعال است که به کودکان دارای این اختلال به صورت یارانه‌ای خدمات ارائه می‌کند.

وی افزود: این مرکز توسط اشخاص حقیقی یا حقوقی با کسب مجوز از سازمان بهزیستی تاسیس شده است و افراد دارای اختلال اوتیسم واجد شرایط در ساعاتی مشخص از خدمات توانبخشی آن بهره می‌برند.

دهباشی پور تصریح کرد: متخصصان در این مرکز بر فرد معلول و مشکلات او با بهره‌گیری از تجهیزات کامل توانبخشی از طریق ارزیابی، هدفگذاری فردی و طراحی برنامه درمانی و آموزشی تمرکز کرده و شخص معلول را به استقلال نسبی می‌رسانند و برای مشارکت اجتماعی آماده می‌کنند.

وی خاطرنشان کرد: متاسفانه بسیاری از خانواده‌ها به دلیل هزینه‌های بالای درمان و آموزش کودک خود را به بهزیستی و مراکز درمانی معرفی نمی‌کنند درحالی‌که بهزیستی برای بهتر زیستن و ارتقای سطح کیفیت این کودکان خدمات حمایتی ارائه می‌کند.

دهباشی پور با اشاره به خدمات بهزیستی به این کودکان،افزود: افراد دارای اختلال اوتیسم از خدمات مستمر و غیرمستمر سازمان مانند کمک هزینه معیشت و مستمری، کمک هزینه‌های درمانی معاش، دفترچه درمان و وسایل کمک توانبخشی براساس دستورالعمل‌های سازمان استفاده می‌کنند.

مدیرکل بهزیستی قزوین با بیان اینکه استان قزوین دارای یک مرکز روزانه آموزشی و توان‌بخشی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در رده سنی زیر ۱۴ سال است، اضافه کرد: در این مرکز خدمات کار درمانی، گفتار درمانی، روانشناسی و خدمات آموزشی در شیفت صبح به کودکان مبتلا ارائه می‌شود.

وی با اشاره به اهمیت آگاه سازی خانواده ها و جامعه نسبت به اوتیسم،تاکید کرد: آگاه‌سازی در خدمت رسانی بهتر به مبتلایان و درک شرایط خانواده افراد دارای کودک مبتلا به این اختلال موثر است.

دهباشی پور بابیان اینکه، آگاه‌سازی تنها به خانواده برنمی‌گردد بلکه به درک جامعه نیز بازمی‌گردد. گفت: درک کودکان اوتیسمی یکی از وظایف قانونی و شرعی جامعه در راستای احقاق حقوق شهروندی است.

منبع : ایرنا