طرح پیشگیری از معلولیت شنوایی نوزادان که در قالب یک طرح از سال ۱۳۸۴ در دستور کار سازمان بهزیستی قرار گرفته، تاکنون ۳۸ هزار نوزاد دارای اختلال شنوایی را شناسایی کرده است.
به طور متوسط سالانه ۶۰۰۰ نوزاد مبتلا به کم‌شنوایی در کشور متولد می‌شوند که حدود نیمی از آنها ارثی و بقیه اکتسابی هستند.
ازدواج‌های فامیلی در ایجاد ناشنوایی‌های ارثی نقش مهمی دارند. ممکن است به دلایل مختلفی مانند مبتلا شدن مادر به بعضی از بیماری‌ها در دوران بارداری مثل سرخجه، مصرف خودسرانه داروها توسط مادر در حاملگی یا تماس با اشعه رادیولوژی در حاملگی، نوزاد با کم‌شنوایی متولد شود.
حتی بعد از تولد نیز به دلیل عواملی مانند زردی شدید در دوران نوزادی، عفونت گوش، برخورد جسم نوک تیز با گوش، بوسیدن و مکیدن گوش نوزاد خطر ایجاد کم‌شنوایی وجود دارد.
کم‌شنوایی مشکلات روحی، عاطفی و آموزشی زیادی برای کودک ایجاد می‌کند و کودک را در حرف زدن با مشکل روبرو می‌کند و از آنجا که مهم‌ترین مرحله یادگیری زبان قبل از یک سالگی است، اگر بتوانیم کم‌شنوایی را در سن زیر ۳ ماهگی تشخیص و قبل از ۶ ماهگی درمان کنیم، می‌توان از مشکلات زیادی که به علت دیر تشخیص دادن کم‌شنوایی به وجود می‌آیند پیشگیری کنیم.
از همین رو معاونت پیشگیری از معلولیت‌های مرکز توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی کشور امکان سنجش شنوایی نوزادان و شیرخواران ایرانی را فراهم کرده است. به طوریکه در حال حاضر بیش از ۶۳۰ واحد غربالگری شنوایی در کشور مشغول ارائه خدمات غربالگری شنوایی نوزادان و شیرخواران هستند.
براساس اعلام سازمان بهزیستی کشور در دی ماه سال ۱۴۰۱، از زمان ابتدای اجرای این طرح حدود ۱۳ میلیون نوزاد تحت پوشش این برنامه قرار گرفتند که حدود ۳۸ هزار نوزاد دارای اختلال شنوایی شناسایی شده‌اند.
از همین رو لازم است شنوایی همه نوزادان پس از تولد زودتر بررسی شود؛ حتی اگر شنوایی فرزند طبیعی تشخیص داده شد، لازم است فهرست زیر را نزد خود نگه دارید و هرچند وقت یکبار آن را مطالعه کرده و به هر مورد پاسخ «بله» یا «خیر» دهید، در صورتی که به مورد مشکوک پاسخ «خیر» برخورد کردید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
بدو تولد تا ۳ ماهگی
کودک با صداهای بلند از جا می‌پرد یا پلک می‌زند.
با صدای بلند از خواب بیدار می‌شود.
با شنیدن صدای مادرش آرام می‌گیرد.
شروع به خندیدن با صدا می‌کند.
۳ تا ۶ ماهگی
چشم‌ها یا سرش را برای جستجوی منبع صدا می‌چرخاند.
حتی هنگامی که شما را نمی‌بیند نسبت به صدای شما عکس‌العمل نشان می‌دهد.
از جغجغه و اسباب بازی‌های صدادار لذت می‌برد.
۶ ماهگی
با شنیدن اسم خودش عکس‌العمل نشان می‌دهد.
سرش را به طرف صدا می‌چرخاند.
صداها را تکرار می‌کند.
۱۰ تا ۱۲ ماهگی
دستورات ساده را می‌فهمد و انجام می‌دهد.
اسباب‌بازی را بدون اینکه به آن اشاره کنید، به شما می‌دهد.
صداهای ساده دیگران مانند بابا و مامان را تکرار می‌کند.
۱۳ تا ۱۸ ماهگی
دستورات یک مرحله‌ای را اجرا می‌کند.
۳ تا ۲۰ کلمه را بکار می‌برد.
به ۱ تا ۳ قسمت از بدنش اشاره می‌کند.
۱۹ تا ٢٤ ماهگی
تقریباً ۳۰۰ کلمه را می‌فهمد.
دو کلمه را با هم به کار می‌برد مثل «آب بده».
به ۵ قسمت از بدنش اشاره می‌کند.
به سؤالات «بله» یا «نه» عکس‌العمل نشان می‌دهد.
منبع : ایسنا