معلولان جایی در سیستم حمل و نقل شیراز ندارند

امروز در شیراز مانند اکثر کلان‌شهرها، نه تنها 80 درصد معابر برای تردد معلولان خصوصا معلولان جسمی حرکتی، فاقد شاخص‌های استاندارد است بلکه 100 درصد ناوگان حمل و نقل همگانی درون‌شهری، برای معلولان خصوصا معلولان جسمی‌حرکتی، فاقد امکان استفاده است!

این درحالی است که براساس آمارها، بین 5 تا 10 درصد از افراد جامعه را معلولان تشکیل می‌دهند و نبود سیستم‌های حمل و نقل همگانی درون‌شهری متناسب با وضعیت معلولان، ضعفی بزرگ برای مدیریت شهری محسوب می‌شود.

یکی از مشکلات مشهود در شیراز، مناسب‌سازی نشدن ایستگاه‌های اتوبوس و مترو برای استفاده معلولان است. حال آنکه علی‌رضا پاک‌فطرت سه سال قبل اعلام کرده بود که مناسب‌سازی معابر و اماکن مختلف شهری در اولویت شهرداری شیراز قرار دارد.

این در حالی است که فاز اول قطار شهری شیراز هم که 2 سال قبل راه‌اندازی شد، فاقد امکانات دسترسی مناسب برای معلولان خصوصا معلولان جسمی حرکتی است.

ایستگاه‌های مترو در شیراز فاقد آسانسور بوده و راه‌های تعبیه شده برای دسترسی به آنها، در اغلب ایستگاه‌ها، نه تنها امکان استفاده معلولان را محدود کرده بلکه برای سالمندان هم قابلیت استفاده را ندارد!

حاکی است یکسال قبل این ضعف از سوی خبرنگاران به مسئولان سازمان قطار شهری، شهرداری و شورای شهر شیراز منتقل شد و پس از آن، احداث تعدادی آسانسور در بعضی ایستگاه‌ها در دستور کار قرار گرفت.

اگرچه هنوز آسانسورهای احداث شده به بهره‌برداری نرسیده است و حتی در صورت بهره‌برداری به‌دلیل اشکالاتی که در ساختار ایستگاه‌ها وجود دارد، امکان استفاده از آن برای افراد دارای محدودیت‌های جسمی و حرکتی، وجود ندارد.

ایستگاه نمازی که اخیرا به یک دستگاه آسانسور مجهز شده است، به دلیل آنکه آسانسور تنها در یک طبقه از ایستگاه تردد دارد و برای سوار شدن به قطار باید تا طبقه منفی دو پائین رفت، باز هم امکان استفاده وجود ندارد.

از طرفی، گیت‌های ورود و خروج مترو، امکان عبور ویلچر را به دلیل عرض کم، نخواهدداشت و .... این همه اشکالات در حالی است که سازمان قطار شهری تهران، از چند سال قبل تلاشی را برای مناسب‌سازی بعضی از ایستگاه‌های مترو آغاز کرده و حدود 20 درصد ایستگاه‌ها را مناسب‌سازی کرده است.

مسئولان مترو برخی از اعضای شورای اسلامی شهر شیراز در واکنش به طرح این انتقاد خبرنگار ایسنا، سکوت کرده و در نهایت اعلام کردند که این موضوع ایرادی است که به سازندگان زیرساخت‌های مترو در گذشته وارد است!!

از طرفی مسئولان قطار شهری شیراز اعلام کرده‌اند که در ایستگاه‌ها و خطوط جدید این عیب را مرتفع خواهند کرد اما در ورودی‌هایی که جدیدا در میدان نمازی ایجاد شد یا حتی ایستگاه‌های جدیدی که بعد از بهره‌برداری از فاز یک، به این فاز افزوده شده است، این ایراد وجود دارد و حتی در بعضی از موارد، پله برقی هم در بخش‌هایی حذف شده است.

یکی دیگر از مشکلات ایستگاه‌های قطار شهری در شیراز، نبود امکانات سرویس بهداشتی است. حال آنکه در طراحی سیستم‌های حمل و نقل زیرزمینی با توجه به لزوم در نظر داشتن پدافند غیرعامل، لزوم پیش‌بینی فضاهای مختلف یک ضرورت است.

طی سال‌های گذشته مسئولان سازمان حمل و نقل و ترافیک شهرداری شیراز، توجه به مناسب‌سازی ناوگان و معابر برای دسترسی مناسب معلولان به ناوگان اتوبوسرانی را از اولویت‌های خود اعلام کرده بودند اما اکنون کمتر ایستگاه اتوبوسی در شیراز وجود دارد که یک معلول جسمی حرکتی، امکان دسترسی به آن را داشته باشد. خصوصا اگر فرد برای تردد از ویلچر استفاده کند.

از طرفی حتی اگر ایستگاه‌های مناسب وجود داشت،‌ اتوبوس‌هایی که امکان استفاده برای معلولان فراهم باشد را نداریم! این در حالی است که مسئولان شهرداری و نمایندگان شورای شهر شیراز اخیرا اعلام کرده‌اند که به‌زودی تعداد زیادی اتوبوس جدید به ناوگان حمل و نقل درون‌شهری اتوبوسرانی این کلان‌شهر اضافه خواهد شد.

گزارش ها حاکی است که شهرداری شیراز طی دو سال اخیر برخی معابر شهری و ورودی‌های مجموعه‌های این سازمان را برای تردد معلولان خصوصا نابینایان، تا حدودی مناسب‌سازی کرده است. اما تعدد حفاری‌ها و تردد وسایل نقلیه موتوری در پیاده‌راه‌های خیابان‌های اصلی و حتی پارک خودروها در پیاده‌روها، استفاده از این امکان برای معلولان را سخت کرده است.

مناسب‌سازی معابر برای عابران پیاده نابینا،‌ از اقدامات خوب شهرداری شیراز طی دو سال اخیر بوده است اگرچه هنوز هم اشکالاتی در این مناسب‌سازی وجود دارد که یکی از این اشکالات، منقطع بودن مسیرهای مشخص شده برای نابینایان است.

از طرفی، اکثر شهروندان و عابران پیاده نمی‌دانند که چرا شهرداری در کاشی‌فرش‌های پیاده‌روها، یک مسیر زرد رنگ را با کاشی‌های خاصی ایجاد کرده است!!

ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی، در اکثر نقاط شیراز هنوز برای افراد سالم و فاقد معلولیت‌های جسمی و حرکتی هم قابلیت استفاده را بدون احتمال بروز آسیب‌های جسمی یا روانی ندارد. قرار گرفتن ایستگاه‌هایی بدون در نظر گرفتن امکان دسترسی امن به معابر عابر پیاده از جمله این کاستی‌ها است.

قطعا برنامه‌ریزان مدیریت حمل و نقل درون‌شهری شهرداری شیراز، همانگونه که طی ماه‌های اخیر اهتمام ویژه‌ای به فرهنگ‌سازی خصوصا ارسال پیامک‌های چند سطری در موضوع فرهنگ شهروندی معطوف داشته‌اند. لزوم ایجاد و توسعه زیرساخت‌ها متناسب با نیازهای متعدد شهری و شهروندی را نیز مد نظر قرار دهند.

با توجه به اینکه قرار است تا پایان امسال فاز دوم خط یک قطار شهری شیراز هم راه‌اندازی شود، باید امیدوار بود مسئولان سازمان قطار شهری، کاستی‌هایی که خبرنگاران به آنان گوشزده کرده‌اند را مد نظر قرار دهند.

منبع : تابناک